Σήμερα τιμούμε τη μνήμη ενός άνδρα που η ζωή του αποτελεί την πιο ζωντανή απόδειξη ότι η αληθινή σοφία δεν είναι τέλος, αλλά αρχή· δεν είναι σκοπός, αλλά οδός. Τιμούμε τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη, τον σοφό Αθηναίο που, ενώ θα μπορούσε να παραμείνει στην κορυφή της αθηναϊκής διανόησης, επέλεξε να γίνει μαθητής του «βαρβάρου» Παύλου, μετουσιώνοντας τη φιλοσοφία σε πίστη και τη γνώση σε ταπείνωση.

1. Το Σκάνδαλο της Αλήθειας στον Άρειο Πάγο

Ας μεταφερθούμε στον Άρειο Πάγο. Ο Απόστολος Παύλος, γεμάτος Πνεύμα Άγιο, στέκεται ανάμεσα στους ρήτορες και τους φιλοσόφους, μιλώντας για τον «Άγνωστο Θεό». Το κήρυγμά του ήταν ριζοσπαστικό και σκανδαλώδες για την αθηναϊκή διανόηση. Γιατί;Ο Παύλος είπε: Ο Θεός δεν κατοικεί σε χειροποίητους ναούς, δεν είναι κατασκεύασμα ανθρωπίνων χεριών (Πρ. 17,24). Αυτό ήταν κόλαφος για τον πολιτισμό τους, που ήταν γεμάτος λαμπρούς ναούς και αγάλματα. Η αλαζονεία της αυτάρκειας του νου, η πεποίθηση ότι η ανθρώπινη λογική μπορεί να χωρέσει το Άπειρο, χλευάστηκε.Όπως σημειώνει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Οἱ μὲν Ἕλληνες ἐγελοιοποιοῦντο ἐπὶ τῷ λόγῳ, ὁ Διονύσιος δὲ ἐπεδόθη τῇ πίστει». Ενώ οι πολλοί γέλασαν, ο Διονύσιος διέκρινε την αλήθεια. Ήταν ο μόνος που άκουσε πίσω από τα φαινομενικά «μωρά» λόγια του Αποστόλου, τη σοφία του Θεού που «τὴν σοφίαν τοῦ κόσμου μωραίνει» (Α΄ Κορ. 1,20).

2. Το Παράδοξο του Διονυσίου: Η Ταπείνωση της Γνώσης

Ο Διονύσιος δεν ήταν ένας τυχαίος ακροατής. Ήταν μέλος του Αρείου Πάγου, με κύρος, εξουσία και σπουδαία μόρφωση. Τι έκανε αυτός ο σοφός, που είχε πρόσβαση σε όλη τη φιλοσοφική γνώση της εποχής του; Δεν δίστασε να ακολουθήσει τον Παύλο.Εδώ βρίσκεται το μεγαλείο του Αγίου:

• Η γνώση του δεν έγινε εμπόδιο, αλλά γέφυρα. Ο Διονύσιος δεν πέταξε τη λογική του. Την οδήγησε στο αποκορύφωμά της. Κατάλαβε ότι η αναζήτηση της αλήθειας, όταν είναι ειλικρινής, οδηγεί αναπόφευκτα στον Χριστό.

• Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος το διατύπωσε περίφημα: «Κρεῖσσον ἡμῖν ἡ ἀπλότης τῆς πίστεως, ἢ ἡ πολυπραγμοσύνη τοῦ νοῦ· ὁ Διονύσιος ἔδειξεν ὅτι ἡ ἀληθινὴ σοφία εἶναι νὰ γνωρίζεις τὸν Χριστόν».

Η πίστη του Διονυσίου ήταν η πληρότητα της λογικής του. Ήταν η απάντηση στο φιλοσοφικό του ερώτημα. Αυτό είναι το μεγάλο μήνυμα για εμάς: Η πίστη δεν είναι απέναντι στη λογική, αλλά στην κορυφή της!

3. Το Μήνυμα για τον Σύγχρονο Άνθρωπο

Αδελφοί μου, ζούμε σε έναν κόσμο που μοιάζει περισσότερο από ποτέ με τον αρχαίο Άρειο Πάγο. Έναν κόσμο που λατρεύει την τεχνολογία, την επιστήμη, την πληροφορία – τη γνώση. Πουθενά αλλού στην ιστορία ο άνθρωπος δεν ένιωσε τόσο αυτάρκης πνευματικά και υλικά.

Ποιο είναι το δίδαγμα του Αγίου Διονυσίου για εμάς;

1. Η Αληθινή Σοφία είναι η Ταπείνωση: Η γνώση του κόσμου (επιστήμη, πληροφορία, οικονομική επιτυχία) είναι ωφέλιμη, αλλά γίνεται είδωλο αν δεν την υποτάξουμε στην ταπείνωση και στην αλήθεια του Σταυρού. Η αληθινή σοφία είναι να αναγνωρίζεις ότι, όσα κι αν γνωρίζεις, «ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ» (Α΄ Κορ. 1,24).

2. Μη φοβάστε τον χλευασμό: Ο Διονύσιος δεν δίστασε να γίνει μαθητής του Χριστού, παρόλο που αυτό σήμαινε ότι θα έχανε το κύρος του και θα γινόταν στόχος χλευασμού από την αθηναϊκή διανόηση. Και εμείς σήμερα, σε έναν κόσμο που συχνά χλευάζει το Ευαγγέλιο ως «οπισθοδρομικό», καλούμαστε να γίνουμε μάρτυρες της αλήθειας, όπως εκείνος που μαρτύρησε ως πρώτος Επίσκοπος Αθηνών.

3. Μετατρέψτε τη Γνώση σε Οδό Σωτηρίας: Ας μην αφήνουμε τη γνώση να γίνει φραγμός ανάμεσα σε εμάς και τον Θεό. Ας την κάνουμε όχημα που θα μας οδηγήσει στην πίστη, στην πλήρη γνώση του Χριστού.

Ο Άγιος Διονύσιος μας δείχνει τον δρόμο: Η αναζήτηση της αλήθειας οδηγεί αναπόφευκτα στο φως του Αναστημένου Χριστού. Αυτή η πορεία, από την ανθρώπινη σοφία στην αιώνια Θεολογία, είναι η πορεία που καλούμαστε να ακολουθήσουμε όλοι μας.Ας παρακαλέσουμε τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη να φωτίζει τον νου και την καρδιά μας, ώστε να μη μένουμε στην επιφανειακή γνώση του κόσμου, αλλά να ανοίγουμε την καρδιά μας στον λόγο του Χριστού, για να γίνει η ζωή μας οδός σωτηρίας και μαρτυρία αλήθειας.

Eπιμέλεια

Δημ.Τζαφέρης Θεολόγος

Λαμπαδάριος Ιερού μας Ναού.