Σήμερα τιμοῦμε τούς ἡρωικούς καί θεοφόρους Πατέρες, οἱ ὁποῖοι τό ἔτος 451 ἀγωνίστηκαν γιά νά ἐξασφαλίσουν τήν πίστη μας στόν Ἰησοῦ Χριστό ὡς τέλειο Θεό καί τέλειο ἄνθρωπο. Στή Θεία Λειτουργία ἀκούσαμε ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τήν ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλία τοῦ Κυρίου. Ὁ Χριστός μέ ξεκάθαρο τρόπο μᾶς λέγει ὅτι οἱ ἀρχές τῆς πίστης δέν εἶναι ρευστές καί συζητήσιμες. Εἶναι συγκεκριμένες, παγιωμένες, καί ἀπόλυτα σταθερές. Τονίζει μάλιστα αὐτή τή σταθερότητα τῆς διδασκαλίας Του λέγοντάς μας πώς: «ἰῶτα ἕν ἤ μία κεραία οὐ μή παρέλθῃ ἀπό τοῦ νόμου ἕως ἄν πάντα γένηται»!

Ὁ Κύριος ἐμμένει στήν ἀκρίβεια τῆς πίστης, διότι θέλει νά μᾶς δείξει πρῶτον, τή σταθερότητα καί τό ἀναλλοίωτο τοῦ Θεοῦ καί δεύτερον, πόσο σημαντικό εἶναι αὐτό γιά τή σωτηρία μας.Στήν ἐποχή μας δέν ἀρέσει νά μιλᾶμε γιά δόγματα. Τά κάθε εἴδους δόγματα ἐγκλωβίζουν τή σκέψη καί χτίζουν τείχη μίσους καί διχασμοῦ. Τά δόγματα εἶναι προκαθορισμένες ἰδεολογίες, πού δέν ἐπιδέχονται ἀμφισβήτηση. Εἶναι γνῶμες καί ἀπόψεις, πού ἄλλοτε ἀποδεικνύονται καί ἄλλοτε ἐπιβάλλονται ὡς ἀξιώματα. Τά δόγματα κάποιος τά δέχεται ἤ τά ἀπορρίπτει, σέ καμία περίπτωση ὅμως δέν τά συζητάει. Αὐτό συμβαίνει μέ τά δόγματα τῶν διαφόρων θρησκειῶν ἤ τῶν διαφόρων πολιτικῶν κομμάτων. Τά δόγματα εἶναι ἀνθρώπινα κατασκευάσματα. Εἶναι δημιουργήματα τῆς σκέψης καί λειτουργοῦν ὡς βάσεις, ἐπάνω στίς ὁποῖες χτίζονται οἱ ἀπόψεις καί οἱ γνῶμες.

Μέ τήν ὀρθόδοξη πίστη, ὅμως, τό θέμα εἶναι διαφορετικό. Τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι ἀνθρώπινα ἐπινοήματα. Τό ὀρθόδοξο δόγμα δέν ἐγκλωβίζει οὔτε διχάζει. Τό ὀρθόδοξο δόγμα ἐπιδέχεται ἔρευνα καί χωράει τόν διάλογο. Τό ὀρθόδοξο δόγμα εἶναι τό δῶρο τοῦ Θεοῦ στήν ἀνθρωπότητα. Εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Τό ὀρθόδοξο δόγμα παρουσιάζει τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἐνεργεῖ ὁ Θεός, τά γνωρίσματα τῆς ταυτότητάς Του, τή διαδικασία μέ τήν ὁποία πλάθει τόν κόσμο καί τίς ἐνέργειες μέ τίς ὁποῖες σώζει τόν ἄνθρωπο. Ὅλ’ αὐτά δέν εἶναι ἀνθρώπινες ἰδέες καί σκέψεις. Εἶναι ἀλήθειες, πού τίς φανερώνει ὁ Θεός, τίς ξεδιπλώνει καί τίς παρουσιάζει στούς πιστούς Του καί τούς προσκαλεῖ νά τίς βιώσουν καί ὄχι ἁπλῶς νά τίς ἐνστερνιστοῦν. Τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ζωή, δέν εἶναι σκέψεις. Ὅποιος τά ἀμφισβητεῖ ἤ τά ἀρνεῖται δέν διαγράφεται ἀπό κάποιον σύλλογο ἤ ἀπό κάποιο κόμμα, στερεῖται τήν ἀληθινή ζωή καί βιώνει τόν κάθε εἴδους θάνατο.

Ὡς θεϊκή ἀποκάλυψη, λοιπόν, τά δόγματα τῆς πίστης μας εἶναι σταθερά καί ἀναλλοίωτα μέχρι τήν παραμικρότερη λεπτομέρεια. Τά δόγματα διαζωγραφίζουν τόν Θεό καί τό θέλημά Του γιά τόν ἄνθρωπο. Ἀφοῦ ὁ Θεός δέν ὑφίσταται τροποποιήσεις καί ἀλλοιώσεις, ἔτσι καί τά λόγια πού Τόν περιγράφουν δέν εἶναι δυνατόν νά τροποποιοῦνται καί νά ἀλλοιώνονται μέ τό πέρασμα τοῦ χρόνου. Μπορεῖ  ὁ τρόπος πού παραδίδονται στήν κάθε ἐποχή νά εἶναι διαφορετικός, τό περιεχόμενο ὅμως παραμένει τό ἴδιο καί ἀπαράλλακτο. Ὁ Χριστός λέγει πώς δέν πρόκειται νά θιγεῖ, νά ἀλλάξει, νά χαθεῖ, νά ἀναδιαμορφωθεῖ «ἰῶτα ἕν ἤ μία κεραία» ἀπό τήν ἀλήθεια καί τούς ὅρους τῆς πίστης, διότι αὐτά εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Ὅπως ὁ Θεός δέν ἀλλάζει, ἔτσι καί τά λόγια πού Τόν περιγράφουν δέν ἀλλάζουν. Μπορεῖ κάποιος νά ψάξει τά δόγματα, νά τά ἐρευνήσει, νά ἀμφιβάλει γι’ αὐτά, δέν μπορεῖ ὅμως νά τά διαγράψει, δέν μπορεῖ νά τά διαμορφώσει σύμφωνα μέ τή δική του σκέψη. Ἄν τό κάνει αὐτό, δέν ἀναφέρεται στόν Θεό πού παρουσιάζουν τά δόγματα, ἀλλά σ’ ἕναν θεό δικῆς του ἔμπνευσης καί κατασκευῆς, ὁ ὁποῖος δέν ὑπάρχει. Ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ κάθε ἐποχή νά ἀλλάζει τή δογματική της διδασκαλία, διότι θά ἦταν σάν νά προσπαθεῖ σέ κάθε ἐποχή νά ἀλλάξει τόν Θεό της.

Ὁ δεύτερος λόγος, πού ὁ Κύριος λέγει ὅτι «ἰῶτα ἕν ἤ μία κεραία» ἀπό τήν ἀλήθεια δέν πρόκειται νά χαθοῦν μέσα στόν χρόνο, εἶναι ἐπειδή οἱ ἀρχές τῆς πίστης εἶναι οἱ ὁδηγίες τῆς ζωῆς τοῦ πιστοῦ. Τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο σώζεται ὁ ἄνθρωπος. Τά δόγματα δέν εἶναι κανόνες καί θεωρητικά λόγια. Δέν ὑπάρχουν γιά νά κάνουν τούς ἀνθρώπους ἠθικούς καί νά διαμορφώνουν «καλά παιδιά» στήν κοινωνία. Τά δόγματα εἶναι ἡ περιγραφή τοῦ Θεοῦ, ἡ περιγραφή τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου, ἡ περιγραφή τῆς ἀληθινῆς σωτηρίας, ἡ φανέρωση τοῦ Παραδείσου μέσα στό παρόν. Τά δόγματα εἶναι ἡ ἀλήθεια πού μᾶς λείπει. Εἶναι οἱ ὁδηγίες χρήσης τῆς ὕπαρξής μας, τίς ὁποῖες χάσαμε ὅταν ἀποκοπήκαμε ἀπό τόν Θεό. Ἐάν χάσουμε ἕνα γιῶτα ἤ μιά ὀξεία ἀπ’ αὐτές τίς ἀλήθειες, χάνουμε τήν ἀλήθεια στό σύνολό της. Ἡ παραμικρή ἀλλαγή τοῦ δόγματος εἶναι καθαίρεση ὅλου τοῦ δόγματος. Εἶναι ὅπως στίς συνταγές. Ἐάν ἀλλάξεις ἕνα καί μόνο ὑλικό, ἀλλάζεις ὅλο τό ἀποτέλεσμα. Αὐτό συμβαίνει, διότι τά δόγματα δέν ἔχουν νά κάνουν μ’ ἕνα κομμάτι τῆς ζωῆς μας ἤ μέ τό πνευματικό μέρος τοῦ ἑαυτοῦ μας, ἀλλά ἀφοροῦν ὅλη τή ζωή μας καί τήν ὕπαρξή μας στό σύνολό της.

Ἡ ἐμμονή τοῦ Κυρίου στίς παραμικρότερες λεπτομέρειες τοῦ θείου νόμου δέν εἶναι ἕνας ψυχασθενικός καταναγκασμός. Δέν εἶναι ἕνας μωροεγωισμός. Εἶναι ἡ ἐκδήλωση τῆς θεϊκῆς ἀγάπης γιά μᾶς. Εἶναι ἡ φανέρωση τῆς φροντίδας τοῦ Κυρίου γιά τή σωτηρία μας καί τή ζωή μας. Μή διαστρέψουμε τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας σέ ἰδέες. Δέν εἶναι ἰδέες. Εἶναι ἡ ἀληθινή ζωή. Ἄς τά σπουδάζουμε. Ἄς τά μελετοῦμε. Ἄς τά ἐφαρμόζουμε. Ἀκόμη καί ἄν κάνουμε λάθη καί ἁμαρτίες, μήν προσπαθοῦμε νά τά ξεχάσουμε, νά τά ἀλλάξουμε καί νά ἀπομακρυνθοῦμε ἀπ’ αὐτά. Ὅσο βιώνουμε τήν πίστη μας, τόσο ἡ σχέση μέ τόν Θεό θά παραμένει ὑγιής καί ζωντανή καί ἡ πορεία μας πάνω στή γῆ θά εἶναι πορεία πρός τόν οὐρανό, πρός τήν ἀγκαλιά, τήν ἀγάπη καί τή δόξα τῆς αἰωνιότητας.

I.M Δ