Τήν ἐξαιρετικά ἀφυπνιστική παραβολή τοῦ ἄφρονος πλουσίου ἀκούσαμε σήμερα ἀπό τό θεανδρικό στόμα τοῦ Λυτρωτῆ Ἰησοῦ. Σ’ αὐτήν ὁ Κύριος διηγεῖται τήν ἱστορία ἑνός ἀνόητου ἀνθρώπου πού ἔχει πολλά ἀγαθά, ἀλλά κάνει τήν ἀπερισκεψία νά ξεχάσει τόν θάνατο. Ἀντί νά ἔχει μέριμνα γιά τό ποῦ θά βρεθεῖ μετά τό τέλος πού ἔρχεται, ἔχει μέριμνα γιά τό ποῦ θά ἀποθηκεύσει τά πλούτη του. Ἔτσι ὁ θάνατος τόν βρίσκει πλούσιο στή γῆ, ἀλλά τόν ὁδηγεῖ πάμφτωχο στόν οὐρανό. Ὁ Χριστός καταλήγει στό συμπέρασμα πώς αὐτό παθαίνει «ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ, καί μή εἰς Θεόν πλουτῶν».

Ὁ Κύριος δέν κατακρίνει τόν πλοῦτο, ὅπως πολλές φορές λανθασμένα νομίζουμε. Ὁ Κύριος καλεῖ τόν ἄνθρωπο νά γίνει πολύ πλούσιος ἀλλά ὄχι ὑλικά. Νά μαζέψει ἀγαθά ἀλλά ὄχι φθαρτά καί πρόσκαιρα. Καλεῖ τόν ἄνθρωπο νά γίνει πλούσιος ἀλλά «εἰς Θεόν πλουτῶν». Κατακρίνει ὁ Χριστός τή μέριμνα πού κυριεύει τόν ἄνθρωπο, καθώς ἀγχώνεται γιά τήν αὔξηση τῶν ἀγαθῶν του καί καθώς προβληματίζεται μέ τήν ἀποθήκευσή τους. Ὁ Ἰησοῦς καλεῖ τούς ἀνθρώπους νά ἀποκτήσουν μία εὐλογημένη μέριμνα. Νά ἐγκαταλείψουν αὐτή τή δολοφονική μέριμνα γιά τά ὑλικά πράγματα, πού τούς σκοτώνει καί τούς ἐξευτελίζει. Στή θέση της νά βάλουν τήν ὑψοποιό μέριμνα γιά τόν πνευματικό πλοῦτο, πού τούς ἀναζωογονεῖ, τούς ἰσορροπεῖ καί τούς ἀναπαύει.

Ἡ μέριμνα γιά τόν κατά Θεόν πλοῦτο ἔχει τρία στάδια. Πρῶτον, ξεκινάει ἀπό τή μνήμη τοῦ θανάτου. Δεύτερον, συνεχίζεται μέ τήν ἐργασία τῆς ἀρετῆς. Τρίτον, ὁλοκληρώνεται μέ τήν πορεία στή θεογνωσία.Ὁ πιστός πού θέλει νά γίνει πνευματικά πλούσιος, πρῶτον, δέν ξεχνάει τή θνητότητά του. Θυμᾶται πώς ὁ παρών βίος εἶναι ἕνα χρονόμετρο πού μηδενίζεται. Κάθε λεπτό καί κάθε δευτερόλεπτο εἶναι ἕνα βῆμα πρός τό τέλος. Μέσα του ὑπάρχει ἡ μνήμη τοῦ θανάτου, ἀλλά ὄχι γιά νά τόν καταθλίβει. Ὑπάρχει γιά νά τόν βοηθάει νά καταλαβαίνει πόσο σύντομη εἶναι ἡ ζωή καί νά τή χαίρεται ἀληθινά. Ἡ μνήμη τοῦ θανάτου γίνεται τό ἀντιστάθμισμα στίς ἀνοησίες τῆς καθημερινότητας. Ἡ μνήμη τοῦ θανάτου τόν ἀπαλλάσσει ἀπό τή μέριμνα τῶν πρόσκαιρων καί φθαρτῶν, ἐπειδή τοῦ θυμίζει πόσο ἀνόητο εἶναι νά μεριμνάει ὁ ἄνθρωπος γιά κάτι πού δέν ἀντέχει στόν θάνατο. Ἔτσι, ἀντί νά ἀγχώνεται γιά πράγματα θνητά καί πεπερασμένα, χαίρεται ὅ,τι τοῦ δίνει ἡ ζωή σάν δῶρο Θεοῦ καί ἀπολαμβάνει τό παρόν. Μέ τή μνήμη τοῦ θανάτου ἐλευθερώνεται ἀπό τήν ἀγωνία γιά τό μέλλον. Χαίρεται τό τώρα, διότι αὐτό εἶναι τό μεγάλο μυστικό τῆς χαρᾶς. Ἐπίσης μέ τή μνήμη τοῦ θανάτου ἀποκτάει μία στωικότητα, μία γαλήνη, μία ἐσωτερική ἰσορροπία, μία ἀντοχή στά καθημερινά κτυπήματα. Αἰσθάνεται πώς τίποτε δέν μπορεῖ νά τόν βλάψει ἀληθινά, ἀφοῦ ὁ θάνατος καθαρίζει τά πάντα. Παραβλέπει λοιπόν τίς δυσκολίες καί ἀποκτάει μία χαρούμενη μέριμνα, νά προχωρήσει αἰσιόδοξα μπροστά, ἐπειδή ὁ ἐπερχόμενος θάνατος δέν εἶναι τό τέλος ἀλλά ἡ ἀρχή γιά τά καλύτερα.

Δεύτερον, ὁ ἄνθρωπος πού θέλει νά εἶναι «...εἰς Θεόν πλουτῶν» ἀποκτάει μία ἀκόμη ὡραία μέριμνα, τή μέριμνα τῆς ἀρετῆς. Ὁ πραγματικός πλοῦτος γιά τόν πιστό δέν εἶναι ἡ ὑλική περιουσία. Τά ὑπάρχοντα αὐτοῦ τοῦ κόσμου τά φθείρει ὁ χρόνος ἤ χάνονται ἀπό τήν κακία καί τήν ἐπιπόλαιη διαχείριση. Ἡ ἀληθινή περιουσία, πού θά μείνει ἀτόφια «εἰς τόν αἰῶνα», εἶναι ἡ περιουσία τῆς ἀγάπης. Εἶναι μία περιουσία πού συγκεντρώνεται σιγά σιγά, μέσα ἀπό τή μέριμνα γιά τήν αὔξηση καί τήν καλλιέργεια τῆς ἀρετῆς. Ἡ καθαρότητα τῆς καρδιᾶς, ἡ δικαιοσύνη στή συμπεριφορά καί ἡ ἀνδρεία στό φρόνημα εἶναι οἱ τρεῖς βασικές περιεκτικές ἀρετές, οἱ ὁποῖες ὁδηγοῦν στήν τέλεια ἀγάπη. Αὐτή ἡ ἀγάπη εἶναι ὁ ἀδιάφθορος θησαυρός πού νικάει τόν θάνατο. Ὁ ἔξυπνος ἄνθρωπος δέν ἀποκοιμίζεται ἀπό τίς ὑλικές παροχές καί ἀπολαύσεις. Μένει ξύπνιος καί νηφάλιος μεριμνώντας νά ξεπεράσει τά ὑλικά, γιά νά καλλιεργήσει μέ τήν πνευματική ἐργασία τά αἰώνια. Μέ τή βοήθεια καί συνδρομή τοῦ πνευματικοῦ του πατέρα διορθώνει τά λάθη, καλλιεργεῖ τά χαρίσματα, ἀνοίγει τήν καρδιά πρός ὅλους καί μεριμνάει γιά τήν πνευματική του καρποφορία. Ἡ μέριμνά του εἶναι διπλή. Ἀπό τή μία πολεμάει τό κακό ἀνυποχώρητα. Ἀπό τήν ἄλλη ἐφαρμόζει τό καλό ἀκούραστα. Ἡ μέριμνα γιά τήν ἀρετή τοῦ χαρίζει τήν εὐστροφία νά ἀπολαμβάνει τά δῶρα τοῦ Θεοῦ, χωρίς νά φυλακίζεται ἤ νά ὑποδουλώνεται σ’ αὐτά. Ἔτσι εὔστροφα πλουτίζει κατά Θεόν καί ἠρεμεῖ κατά κόσμον.

Τό τρίτο στάδιο στή μέριμνα γιά νά γίνει ὁ ἄνθρωπος πλούσιος κατά τόν Θεό εἶναι ὁ ἀγώνας καί ἡ δουλειά πού καταβάλλει γιά νά πλουτίσει στή θεογνωσία. Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ εἶναι μία γνωριμία μέ τόν Θεό, πού κτίζεται μέ προσπάθεια. Μετά τήν ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπινου γένους ἀπό τόν Θεό ἡ ἐπιστροφή εἶναι πλέον προσωπική ὑπόθεση τοῦ καθενός καί χρειάζεται προσπάθεια. Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι μία συλλογή πληροφοριῶν γιά τόν Θεό. «Εἰς Θεόν πλουτῶν» δέν γίνεται αὐτός πού ξέρει πολλά γιά τόν Θεό, ἀλλά αὐτός πού ξέρει τόν ἴδιο τόν Θεό. Ὅποιος γνωρίζεται μέ τόν Θεό μέσα ἀπό τήν προσευχή καί τή συμμετοχή στά μυστήρια, γίνεται πνευματικά πλούσιος. Ἡ μέριμνα τοῦ πιστοῦ νά μή χάσει τήν προσευχή εἶναι εὐλογημένη μέριμνα. Εἶναι ἐπίσης πολύ καρποφόρος ἡ μέριμνα νά προετοιμάζεται σωστά, γιά νά συμμετέχει συχνά καί ὑπαρξιακά στά μυστήρια τῆς θείας λατρείας. Ἡ κούραση τοῦ σώματος, οἱ περισπασμοί τῆς σκέψης, οἱ πειρασμοί τοῦ κόσμου, οἱ ἐπιθέσεις τοῦ πονηροῦ καί πολλές ἀκόμη ἀντιξοότητες δέν εἶναι ἱκανές νά σταματήσουν τόν πιστό ἀπό τήν προσπάθεια τοῦ πλουτισμοῦ του στή θεογνωσία. Ὅσο πλουτίζει πνευματικά, τόσο καθίσταται πιό «πλεονέκτης» καί καταβάλλει ἀκόμη πιό μεγάλη προσπάθεια, ὥστε μέ περισσή μέριμνα νά ὑψώνεται ἀκόμη πιό βαθιά στόν γνόφο τῆς θεογνωσίας.

Τό πάθημα τοῦ ἄφρονος πλουσίου μπορεῖ νά γίνει ἕνα χρήσιμο μάθημα γιά ὅλους μας. Ἡ μέριμνα πού κατέβαλε γιά τόν ὑλικό πλοῦτο δέν τόν βοήθησε νά κερδίσει τήν αἰωνιότητα. Ἔχοντας τόν ἄφρονα στό μυαλό μας ἄς γίνουμε σώφρονες. Ἐμεῖς τή δική μας μέριμνα νά μήν τήν ξοδέψουμε στά ὑλικά ἀγαθά ἀλλά στίς πνευματικές ἐπιδόσεις τῆς θεογνωσίας, τῆς ἀρετῆς καί τῆς μνήμης τοῦ θανάτου. Νά δουλέψουμε, νά σχεδιάσουμε, νά μεθοδεύσουμε μέ ἐπιμονή, μέ ὑπομονή καί μέ εὐστροφία τήν ἀπόκτηση τῶν πνευματικῶν θησαυρῶν. Αὐτούς δέν τούς ἐκτιμάει ὁ κόσμος, ἀλλά τούς ἀξιολογεῖ μέ δικαιοσύνη ὁ Θεός καί ἀποδίδει στόν καθένα τά εὔσημα τῶν ἐπιλογῶν του «πρός ζωήν αἰώνιον καί σωτηρίαν».

Ι.Μ Δ