Το πρωί τής Τρίτης 29 Μαΐου 1453, ήτοι πριν από 563 έτη από σήμερα, «Εάλω ή Πόλις» και το Βυ­ζάντιο είχε παύσει πλέον να υπάρχει. Ό,τι απέμεινε εντός ολίγου περιήλθε ολοκληρωτικός στους Τούρκους, οι όποιοι γενόμενοι κύριοι τής Πόλεως, άρχισαν την καταστροφή και την λε­ηλασία αυτής, καταστρέψαντες τε­λείως το Μέγα Παλάτιον, πλην τού πλησίον αυτού ευρισκομένου Ναού τής Αγίας Σοφίας, τον όποιον, καθώς και όλες τίς άλλες Εκκλησίες, μετέ­τρεψαν σέ Τζαμιά, ενώ πολλοί των κατοίκων εσφάγησαν ή εξανδραπο­δίσθηκαν.

Ή Βασιλίδα των Πόλεων υπέκυψε. Ή Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατέρρευσε και επί των ερειπίων αυτής ό νικητής άσκησε επί 5 αιώνες και πλέον την αιμοχαρή δεσποτείαν του. Ευθύς, μετά την 'Άλωση τής Βασιλίδος των Πόλεων, ή μορφή τού Αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Παλαιολόγου τού ΙΑ 'τού επονομαζόμενου Δραγάτση, πού υπήρξε ο ηρωικότερος μαχόμενος επί των επάλξεων τής Πύλης τού Ρωμανού (πού ήταν το ασθενέστερο σημείο των τειχών), κατά την τελευταία και αποφασιστική έφοδο των Τούρκων την 29ην Μαΐου 1453, έγινε θρύλος και εισέδυσε στις ποικίλες δημώδεις πα­ραδόσεις τού Ελληνικού Λαού. Διά τού θανάτου δε και της καταλήψεως της Κωνσταντινουπόλεως, κατελύθη το Βυζαντινό Κράτος και άρχισε ή μακρά περίοδος των δεινών τής υποδουλώσεως.

Οι Έλληνες αγωνίσθηκαν με απαράμιλλο ηρωισμό, κατά την τε­λευταία πολιορκία τής Κωνσταντι­νουπόλεως υπό των Τούρκων, πού άρχισε, την 7ην Απριλίου 1453, έχοντες επικεφαλής των τον γενναίο Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, ό όποιος καίτοι γνώριζε ποιον θα ήταν το μοιραίο τέλος, ούτε επί στιγμήν κατελήφθη από δισταγ­μούς. Τουναντίον δε, αφού απηύθυνε προτρεπτικούς λόγους πηρός τούς Έλληνας και τους ξένους, μετέλαβε των Αχράντων Μυστη­ρίων στην Αγία Σοφία και με το όνομα της Πατρίδος του στα χείλη, ερρίφθη ακάθεκτος στον Αγώνα. Ακαταπό­νητος και ακατάβλητος υπερασπίσθηκε την πρω­τεύουσα τής Ελληνικής Αυτοκρατορίας μέχρι τής ύστατης στιγμής του και απέρριψε υπερήφανα και ασυζητητί προτάσεις τού βαρβάρου αντιπάλου του, με την έξης Ελληνο­πρεπή απάντηση:

«Το την Πόλιν σοι δούναι, ούτ’ έμόν έστιν,

ούδ’ άλλου τινός τών οίκούντων έν τή πόλει τούτη,

κοινή γάρ γνώμη αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν

καί ον φεισόμεθα τής ζωής η­μών».

Η αξιοπρεπής και υπερήφανη απάντηση τού Εθνομάρτυρος Αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Παλαιολόγου προς τον Μωάμεθ Β' ενθυμίζει το «Μολών λαβέ» του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες και όλες τίς θυσίες των αρχαίων και των νεότερων Ελλή­νων προς διαφύλαξη του υπέρτατου αγαθού τής Ελευθερίας. Μετά την 'Άλωση της βασιλίδος των Πόλεων, συνετέθησαν διάφορα δημοτικά άσματα και θρήνοι, αναφερόμενοι στην 'Άλωση , ή όποια ήταν η απαρχή του νέου Αγώνος για την Εθνική Αποκατάσταση τού Ελληνικού Γένους. Τούτο το επιμαρτυρούν οι λαϊκοί θρήνοι για την συν τελεσθείσα εθνική συμφορά. Το βεβαιώνει το παρήγορο Αγγελικό μήνυμα πού απευθύνεται στην δακρυσμένη Εικόνα τής Υπερμάχου Στρατηγού τής Παναγίας μας:

«Σώπασε, Κυρά Δέσποινα, και μην πολυδακρύζεις,

πάλι με χρόνους με καιρούς, πάλι δικά μας Θα’ ναι!!!».

’Εξάλλου, σύμφωνα με σχετικό θρύλο, ημείς οι 'Έλληνες θα διώξουμε τον Τούρκο στην «Κόκκινη Μηλιά», πού βρίσκεται ή κοιτίδα τού ’Ασιατι­κού αυτού Λαού, όταν θα αναστηθεί ό μέγας νεκρός τής Πύλης τού Ρω­μανού, ό Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, πού έκλεισε μία μεγάλη περίοδο τής Ιστορίας τού Ελληνικού Έθνους, ή οποία διήρκεσε επί 1123 συναπτά έτη και «ή υπέρτατη θυσία αυτού και των περί αυτόν αγωνιστών, κατηύθυνε πράγματι των αιώνων τας τύχας», όπως χαρακτηριστικούς γράφει ό ’Ακαδημαϊκός Διονύσιος Ζακυνθινός.

Τέλος, η Κωνσταντινούπολη, ή Βασιλεύουσα Πόλις και ό θρυλικός τελευταίος Αυτοκράτωρ Κωνσταν­τίνος Παλαιολόγος ΙΑ', θα επιζήσουν μέσα στις καρδιές μας, εκτός των άλλων, με τίς μνήμες, με τίς πα­ραδόσεις και με τους θρύλους του «μαρμαρωμένου Βασιλιά», πού κά­ποτε θα ξυπνήσει «Στης χώρας τής Εφτάλοφης απάνου τα μουράγια», κατά τον εθνικό μας ποιητή Κωστή Παλαμά, και του «Παπά τής Άγια- Σοφιάς πού εξαφανίσθηκε την ημέρα τής Αλώσεως, για να συνεχί­σει την τέλεση τής διακοπείσης Θείας Λειτουργίας στο Μεγάλο Μο­ναστήρι!».

Χ.Σ.Κ