Ο  τίτλος του σημερι­νού σημειώματος είναι παρμένος από τ' ομώ­νυμο ποίημα του Γ. Βερίτη. ’Εκεί ό ποιητής μιλάει με στίχους εξαί­σιους για την «γιορτή τής πίστης καί της Λευτεριάς». Μιλάει για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου καί της πα­τρίδας τήν ανάσταση. Οί ουρανοί δοξολογούν με τό στόμα του ’Αρχαγ­γέλου τον ευαγγελισμό τής Παρθένου Μαρίας. «Χαίρε Κεχαριτωμένη ό Κύριος μετά σου Ευλογημένη συ έν γυ- ναιξί...» (Λουκ. α' 28).Η Μούσα, μέ τό χηνόπτερο του Βερίτη, θά ύμνήσει τά μεγάλα τούτα γεγονότα:

«Χαρήτ' αδέλφια, τη με­γάλη μας γιορτή.

Είν' ή γιορτή της πίστης καί της λευτεριάς

καί προμηνά τον ερχομό του Λυτρωτή καί των προ­γόνων διαλαλεί την αρετή ..

Χαρήτ' αδέλ­φια, τήν τρανή, διπλή γιορτή.

Υμνολογήστε τον ουράνιο Λυτρωτή

κι αγωνιστήτε μονια­σμένοι, δυνατοί,

γιά μιά Ελλάδα φωτεινή χριστιανική».

Με έμφαση τονίζει ο ποιητής τήν ανάγκη γιά μόνιασμα των 'Ελλήνων τούτη τήν ιερή στιγμή. Ή Διχόνοια ειχε πολ­λές φορές σύρει τό ’Εθνος στήν κατα­στροφή. Ό Διονύσιος Σολωμός ειχε τονίσει στον «'Ύμνο» του τήν καταστροφή πού φέρ­νει ή διχόνοια, κυρίως στά εθνη:

«Ή Διχόνοια, πού βαστάει

ενα σκή­πτρο ή δολερή·

καθενός χαμογελάει,

πάρ' το, λέγοντας, καί σύ».

'Ομως αυτό τό σκήπτρο μέ τήν «ωραία θωριά», φέρνει στούς λαούς «δάκρυα θλιβερά». Το ελληνικό χώμα είναι μουσκεμένο άπό τά δά­κρυα του Διχασμού, καί κάποτε του εμφυλίου.. Αυτή ή Διχόνοια ειχε σπρώξει τήν επανά­σταση του είκοσι ένα στο φρύδι του βαρά­θρου. Τό λέει ό Κολοκο- τρώνης στ' «’Απομνημο­νεύματά» του. Καί οί άλλοι αγωνιστές. Ή φλόγα του Είκοσι ένα, λίγο νά σβήσει από τό χοχλαστό νερό τής δι­χόνοιας καί του μίσους.Είναι ωραίο το ποίημα του Βερίτη μας φέρνει ατούς μεγάλους κύκλους του Γένους.Ο πρώτος ανοίγει μέ τόν Με­γάλο Κωνσταντίνο, όταν ίδρυε τή Βα­σιλεύουσα, τήν Κωνσταντινούπολη, εκεί στο παλαιό Βυζάντιο τήν αποι­κία τών Μεγαραίων. Κι ό τελευταίος κλείνει μέ τόν Κων­σταντίνο Παλαιολόγο, πού επεσε μαζί μέ τή Βασιλεύουσα, εκείνη τή μαύρη Τρίτη του 1453.Απ' εδώ αρχίζει ό κύκλος τής μαύ­ρης σκλαβιάς, ίσαμε τις είκοσι τρεις του Μάρτη του 1821. Τότε πού ό Πε- τρόμπεης μέ τούς Μανιάτες καί τούς Καλαματιανούς υψώνανε τό λάβαρο τής λευτεριάς στήν πλατεία τών Αγίων Αποστόλων στήν Καλαμάτα. Τούτος ό κύκλος κλείνει μέ τή Ναυ­μαχία του Ναυαρίνου, πού σηματοδό­τησε τή λευτεριά τής πατρίδας. Καί τί δέν έγινε σέ τούτον τόν κύκλο! Μάς τό λέν' τά δημοτικά τραγούδια, πέρα Από τούς ιστορικούς. Ή κλεφτουριά παράτησε τά βουνά καί τά λημέρια. Καί μπήκε στον πό­λεμο. Οι Κολοκοτρωναίοι, πρώτοι. Μπροστάρης ό Θοδωράκης:

«Λάμπουν τά χιόνια στά βουνά κι ό ήλιος στά λαγκάδια,

λάμπουν καί τ' αλαφριά σπαθιά τών Κολοκοτρωναίων,

/.../όπου δέν καταδέχονται τή γή νά τήν πατή­σουν.

Καβάλα τρώνε τό ψωμί, καβάλα πολεμάνε

καβάλα πάν στήν εκκλησιά, καβάλα προσκυνάνε,

καβάλα παίρν' τ' άντίδερο άπ' του παπά τό χέρι.

Φλωριά ρίχνουν στήν Παναγιά, φλωριά ρί­χνουν στούς 'Αγίους

καί στον αφέντη τό Χριστό τις άσημένες πάλες».

Κι ή θερμή προσευχή τους, πού φανερώνει τή θεοσέβειά τους: «Χριστέ μας, βλόγα τά σπαθιά, βλόγα μας καί τά χέρια». Κι ό Χριστός ακούσε τήν προσευχή τους. Καί τούς ευλόγησε.Η υπόσχεση πού είχε δώσει «η Κυρα Δέσποινα» όταν πάρθηκε ή Πόλη, άρχισε νά πραγματώνεται. «Πάλι μέ χρόνους, μέ καιρούς, πάλι δικά σας είναι». Κι άν δέν υπήρχε ή Διχόνοια, κι αν δέν ύπήρχαν οί «προστάτηδες δυ νάμεις», ίσως καί νά είχε πραγματο­ποιηθεί ή ύπόσχεση. Ό Κολοκοτρώνης ήταν βέβαιος γι' αύτό: «Ο Θεός έχει βάλει τήν υπογραφή του καί δέν τήν παίρνει πίσω», γράφει στ' απομνημο­νεύματά του. "Ομως άλλες οι βουλές τών ’Ανακτοβουλίων. Δυστυχώς!... Λι­γοστοί ήταν πάντα ο! Ελληνες. "Ομως λιονταρόψυχοι.Ενα Δημοτικό τραγούδι γιά τόν Παπαφλέσα, τόν μπουρλοτιέρη τών ψυχών: «Μή σάς τρομάζει ό θάνατος, ουτε του εχθρού τά βόλια. Γιατί όποιος θά πεθάνει εδώ, στή μάχη του Μανιάκι,/θά μείνει στήν αιωνιότητα μέ δάφνινο στεφάνι...». Σήμερα, πού μάς έχουν πνίξει τά «μνημόνια», τά «Δ.Ν.Τ.» καί τά πολλά τά σκάνδαλα, χρέος μας νά θυμόμαστε όλους αύτούς πού τίμησε ή Μούσα μέ τά δημοτικά της τραγούδια. Καί νά εύχόμαστε νά μήν ξεθωριάσουν ποτέ. «Μνήμη μου, φύλαξέ τα σύ, ως ήταν». 'Ολα ωραία, γνήσια κι ελληνικά. Καί χάριζέ μας γιά πάντα τή θύμιση τής Διπλής Γιορτής, εκείνη «της πίστης καί της λευτεριάς»!...

ΝΙΚΟΣ θ. ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ