Κορώνα ή Γράμματα……

ή, αλλιώς, το παιχνίδι των επιλογών

 άνθρωπος από τη στιγμή της δημιουργίας του πλάστηκε ελεύθερος. Του έχει δοθεί το ανεκτίμητο δώρο της ελεύθερης βούλησης· της ικανότητας να χρησιμοποιεί τη λογική του και να μπορεί ανεπηρέαστος να αποφασίζει την οδό που θα ακολουθήσει. Η δωρεά αυτή παραμένει αμετάβλητη στους αιώνες και ο άνθρωπος σχοινοβατεί μεταξύ των δύο όψεων που κρύβει κάθε επιλογή: της κορώνας και των γραμμάτων.

Στη ζωή μας, καθημερινά καλούμαστε να επιλέξουμε από τα πλέον απλά μέχρι τα πιο υψηλά,. Προχωρούμε το δρόμο μας και σαν σε διακλάδωση, καλούμαστε να ακολουθήσουμε το ένα ή το άλλο μονοπάτι. Η δυνατότητα δε, να μεταβάλουμε το νου μας και να μεταβούμε από το ένα μονοπάτι στο άλλο είναι πάντοτε ανοιχτή. Αυτό που διακρίνει τις επιλογές μεταξύ τους, είναι τα κριτήρια που θέτουμε για να επιλέξουμε. Ποιος είναι ο στόχος μας; Τι θέλουμε να πετύχουμε; Για ποιο πράγμα λαχταρά η καρδιά μας;

Κορώνα ή γράμματα λοιπόν; Η κορώνα, πάντα όμορφη και γυαλιστερή, θα μπορούσε να συμβολίζει τις επιλογές της εικόνας και του φαίνεσθαι. Αντιπροσωπεύει τις επιλογές που δεν χρειάζονται ιδιαίτερο κόπο και με ευκολία επιλέγουμε οι περισσότεροι από εμάς. Επιλογές που, εκ πρώτης όψεως, είναι ιδιαιτέρως γοητευτικές και φαίνεται να οδηγούν με συντομία και βεβαιότητα στον στόχο μας.

Από την άλλη, η όψη των γραμμάτων θα μπορούσε να συμβολίζει τις επιλογές που χρειάζονται περισσότερη περίσκεψη και υπομονή· είναι οι επιλογές που κρύβουν καλά τους θησαυρούς τους μόνο για όσους διαλέγουν να μοχθήσουν επίμονα και να θυσιάσουν καλοπέραση και γι’ αυτό δεν κινούν το ενδιαφέρον των ανθρώπων εύκολα.

Σήμερα, που ανοίγει το Τριώδιο, το εκκλησιαστικό αυτό βιβλίο, η Εκκλησία μας προτάσσει την παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου. Η παραβολή αυτή αποτελεί μία προτύπωση του παιχνιδιού των επιλογών.

Από τη μία πλευρά ο Φαρισαίος, εξέχων στέλεχος της κοινωνίας, προσέρχεται στο ναό να προσευχηθεί, με πυρήνα της προσευχής του τον εαυτό του. Δεμένος με τον υλικό κόσμο και το περιορισμένο εγώ του, εξάρει τις αρετές και τα χαρίσματά του. Η έξαρση του εγωισμού του αποδεικνύεται και από τη στάση του σώματός του: όρθιος και αγέρωχος ενώπιον του Θεού, αναζητά απλά την επιβεβαίωση του εαυτού του. Δεν μπορεί να αποδεσμευθεί από τις τιμές και τα πρωτεία που λαμβάνει σε αυτό τον κόσμο και να δει πέρα από τον εαυτό του. Στην προσευχή του, ουσιαστικά, ζητά την επιβεβαίωση και την διατήρηση του μεγαλείου του. Δεμένος ασφυχτικά με τον κόσμο αποκόβει τον εαυτό του από το Θεό.

 Ο Τελώνης, από την άλλη, γονυπετής, σκυφτός, κλαίων και τύπτων τον εαυτόν του, παραμερίζει το εγώ του από τον πυρήνα της ζωής του και στη θέση αυτή βάζει το Θεό. Τα κριτήρια του Τελώνη για να επιλέξει το δρόμο που θα πορευτεί είναι πλήρως διαφορετικά και αντιφατικά με αυτά του Φαρισαίου. Αναγνωρίζει το μεγαλείο του Θεού και αυτό είναι που αποζητά. Αυτό βάζει στο κέντρο της ζωής του, αναγνωρίζοντας τον αδύναμο και περιορισμένο εαυτό του. Με γνώμονα το έλεος του Θεού αρχίζει να περιστρέφεται γύρω από Εκείνον και να τον αποζητά μέσα από την προσευχή του. Έχοντας δοκιμαστεί στην ματαιότητα του κόσμου και τη λανθασμένη κρίση των ανθρώπων, στρέφει το βλέμμα του στο Θεό – τον μόνο γνήσιο κριτή – γονατίζει, ζητά το έλεος Του και βλέπει πέρα από αυτό που ο Φαρισαίος ζητά.

Πολλές φορές για έναν ριψοκίνδυνο άνθρωπο λέμε ότι παίζει τη ζωή του «κορώνα – γράμματα». Στη σύγχρονη εποχή, είναι πολλοί οι άνθρωποι που χαρακτηρίζουν τους Χριστιανούς ως τα άβουλα όντα της κοινωνίας που φοβούμενοι να αντιμετωπίσουν της ζωή τους, κλείνονται στο καβούκι και τις προσευχές τους, ακολουθούν τυφλά κάποιες άκαμπτες εντολές και μεμψιμοιρούν. Είναι  δακτυλοδεικτούμενοι και θεωρούνται παράφρονες από τους σύγχρονους Φαρισαίους της υπερκαταναλωτικής κοινωνίας για τις θυσίες που κάνουν και τις οδύνες που υπομένουν.

Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι. Οι Χριστιανοί δέχονται τις προκλήσεις της ζωής τους και τις αντιμετωπίζουν με σθένος και παρρησία, γιατί έχουν γνώμονα ζωής τους το Θεό. Έχουν την βεβαιότητα της Ανάστασης, που μετατρέπει το ριψοκίνδυνο κοσμικό παιχνίδι σε αγώνα καλλίνικου στέφανου. Πως μπορεί να χαρακτηριστεί κάποιος ως άβουλο ον, όταν επιλέγει να κινηθεί κόντρα στο κοινωνικά πρότυπα της εποχής του, να θυσιάσει προσωπικές στιγμές και υλικά αγαθά και να πορευτεί σε ένα δρόμο τόσο δύσβατο, όσο και μεγαλειώδη, το δρόμο του Θεού;

Η λαμπερή «κορώνα» της υπερηφάνειας του Φαρισαίου, δεν μπορεί να συγκριθεί με την κοπιώδη και ειλικρινή όψη των «γραμμάτων» του Τελώνου: η τελευταία είναι που οδηγεί στην απόκτηση της Βασιλείας των Ουρανών.

Ενώ λοιπόν ετοιμαζόμαστε να ενδυθούμε τις μάσκες μας και τις στολές των βασιλιάδων, ας κάνουμε μία αλλαγή. Ας κινηθούμε κόντρα στο ρεύμα, ας επιλέξουμε να ρίξουμε τις μάσκες και τα προσωπεία της ψυχής μας και να κοιτάξουμε τον εαυτό μας κατάματα. Ας ενδυθούμε τη στολή του Τελώνη, τη στολή της ταπείνωσης και της μετάνοιας. Ας βάλουμε κέντρο της ζωής μας το Θεό και ας πάρουμε το ρίσκο να πορευτούμε αληθινά ανοδικά.

π.Α.Μ