«Aνοίγει το Τριώδιο!»

Το περιεχόμενο και η αξία του;

ο Σάββατο στον Εσπερινό του Τελώνου και Φαρισαίου ο Δεξιός Ιεροψάλτης κατέρχεται από το αναλόγιό του και λαμβάνει το Τριώδιο (Λειτουργικό Βιβλίο πού περιέχει υμνολογικό  υλικό από της Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι το Μεγάλο Σάββατο) που βρίσκεται κάτω από την εικόνα του Χριστού στο τέμπλο, κάνει τρεις  μετάνοιες και πηγαίνει ξανά στο αναλόγιο του.

          Mε αυτόν τον τρόπο «ανοίγει το Τριώδιο»! το οποίο περιλαμβάνει δέκα Κυριακές (Τελώνου και Φαρισαίου, Ασώτου, Απόκρεω, Τυροφάγου) την Μεγάλη Τεσσαρακοστή (Α΄Νηστειών–της Ορθοδοξίας, Β΄ Νηστειών- Αγ. Γρηγορίου Παλαμά, Γ΄ Νηστειών- Σταυροπροσκυνήσεως, Δ΄ Νηστειών – Αγ. Ιωάννου της Κλίμακος, Ε΄ Νηστειών- Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, Κυριακή των Βαΐων) και την Μεγάλη Εβδομάδα.

           Το «Τριώδιο» διαμορφώθηκε σε τελική μορφή γύρω στον 15ο αιώνα. Ονομάστηκε Τριώδιο γιατί οι Κανόνες κατά τις καθημερινές ακολουθίες του Όρθρου περιλαμβάνουν τρεις ωδές και αποτελεί το κινητό εκείνο τμήμα του Εκκλησιαστικού Έτους που προπαρασκευάζει για τον άξιο εορτασμό των Παθών και της Αναστάσεως με ανάλογα βιώματα, πνευματική καλλιέργεια και συμμετοχή, με αγώνα Μετανοίας, Προσευχής και Νηστείας.

ΚΑΛΟ  ΚΑΙ  ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟ ΤΡΙΩΔΙΟ

Γιατί σὲ μένα… 

Γιατί σὲ μένα, Θεέ μου; Ἠχεῖ στὰ αὐτιά μου αὐτὸ τὸ ἐρώτημα καὶ ἀντηχεῖ βαθιὰ στὴν καρδιά μου. Εἶναι τὸ ἐρώτημα κάθε γονιοῦ ποὺ τὸ παιδί του πάσχει ἢ κάθε ἀνθρώπου πού ἔχει χτυπηθεῖ ἀπὸ ἀνίατη ἀσθένεια. Πῶς εἶναι δυνατὸν αὐτὸ τὸ ἐρώτημα νὰ μεταμορφωθεῖ σὲ ὁμιλία, συμβουλή, γνώμη ἢ ἀπάντηση;…

Εὐλογημένα γιατί.! Τὰ καθαγίασε ὁ Ἴδιος ὁ Χριστὸς στὸ σταυρό: .«Θεέ μου, Θεέ μου, ἱνατί μὲ ἐγκατέλιπες;..» Θεέ μου, γιατί μοῦ τό ἔκανες αὐτό; Τί σοῦ ἔκανα; Δὲν εἶμαι ὁ Υιός σου; Τὸ ἴδιο ἀκριβῶς ἐρώτημα μὲ τὸ δικό μου∙ καὶ ἔμεινε καὶ αὐτὸ ἀναπάντητο. Ἔμεινε ἀναπάντητο στὰ φαινόμενα. Τὰ γεγονότα ὅμως φανέρωσαν τὴν ἀπάντηση…Τὸ ἐρώτημα αὐτὸ τὸ ἀπευθύνουμε στὸ Θεὸ, τὸ λέμε στὸν ἑαυτό μας, τὸ ἐπαναλαμβάνουμε στοὺς ἀνθρώπους ποὺ νιώθουμε ὅτι ἰδιαίτερα μᾶς ἀγαποῦν.

Τὸ λέμε κυρίως γιὰ νὰ ἐκφράσουμε τὸ μέσα μας, τὸ λέμε ὅμως καὶ προσδοκώντας τὸ χάδι μιᾶς ἀπάντησης. Ποιός ὅμως μπορεῖ νὰ δώσει μιὰ ἀπάντηση; Ἀκόμη κι ἂν τὴν ξέρει, ποιὸς μπορεῖ νὰ μᾶς τὴν πεῖ; Τὸ μεγάλο λάθος εἶναι νὰ περιμένουμε τὴν ἀπάντηση ἀπ᾽ ἔξω μας, ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Ποιός σοφός; Ποιός φωτισμένος; Ποιός φιλόσοφος; Ποιός ἀσφαλισμένος στὴν ὀρθότητα τῶν ἐπιχειρημάτων του ἱερέας γνωρίζει τὴν ἀπάντηση τῶν τόσο προσωπικῶν μας γιατί.;

Ἡ ἀπάντηση μπορεῖ νὰ ἀνιχνευθεῖ μόνο μέσα μας. Ὄχι στὶς ἀνάλογες δῆθεν περιπτώσεις, οὔτε σὲ βαρύγδουπα βιβλία, οὔτε σὲ συνταγὲς παρηγοριᾶς καὶ σοφίας. Ἡ ἀπάντηση δὲν ὑπάρχει κάπου, δὲν τὴν ξέρει κάποιος. ἀπάντηση γεννιέται μέσα μας. Ἡ δική μας ἀπάντηση εἶναι τὸ δῶρο τοῦ Θεοῦ. Τελικὰ αὐτὰ τὰ γιατί δὲν ἔχουν τὶς ἀπαντήσεις ποὺ ἡ φτώχεια καὶ ἡ ἀδυναμία μας περιμένει. Στὴ λογικὴ αὐτὴ συνήθως παραμένουν ἀναπάντητα. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ Χριστὸς γιὰ τὸ θάνατο δὲν εἶπε παρὰ ἐλάχιστα. Ἁπλὰ ὁ Ἴδιος τὸν ἐπέλεξε∙ καὶ πόνεσε ὅσο κανένας ἄλλος. Καὶ ὅταν ἀναστήθηκε, τὸ στόμα Του ἔβγαλε περισσότερο πνοὴ καὶ λιγότερα λόγια. Δὲν εἶπε τίποτε γιὰ ζωὴ καὶ θάνατο – μόνο προφήτευσε τὸ μαρτύριο τοῦ Πέτρου.

Ὁ πόνος δὲν ἀπαντιέται μὲ ἐπιχειρήματα. Οὔτε ἡ ἀδικία καὶ ὁ θάνατος ἀντιμετωπίζονται μὲ τὴ λογικὴ. Τὰ προβλήματα αὐτὰ λύνονται μὲ τὸ ἐμφύσημα καὶ τὴν πνοὴ ποὺ μόνο ὁ Θεὸς δίνει. Λύνονται μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Ξεπερνιοῦνται μὲ τὴν ταπεινὴ ἀποδοχὴ τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶναι τόσο ἀληθινὸ ἀλλὰ συνήθως καὶ τόσο ἀκατανόητο.

Στὸ διάβα της, ἡ δοκιμασία συνοδεύεται ἀπὸ τὸ σφυροκόπημα τῶν ἀναπάντητων ἐρωτημάτων. Κι ἐμεῖς, γατζωμένοι στὰ μήπως, στὰ γιατί, στὰ ἄν, συντηροῦμε τὶς ἐλπίδες καὶ ἀντέχουμε τὴν ἐπιβίωση σὲ αὐτὸ τὸν κόσμο, προσδοκώντας κάτι σίγουρο ἢ κάτι σταθερό.

Αὐτὸ ὅμως συνήθως δὲν ἐντοπίζεται στὴν προτεινόμενη ἀπὸ μᾶς λύση, ἀλλὰ ἐπικεντρώνεται στὴν ἀπροσδόκητη, ὑπέρλογη θεϊκὴ παρηγοριά. Κάθε προσπάθεια ἀντικατάστασής της μὲ ἀνθρώπινα ὑποκατάστατα ἀδικεῖ ἐμᾶς τοὺς ἴδιους. Κάθε περιορισμὸς στὴν ἀσφυκτικὴ θηλιὰ τῶν ὀρθολογιστικῶν ἀπαντήσεων μᾶς παγιδεύει βαθύτερα στὸ δράμα μας. Στὸ διάλογο μὲ τὸν πόνο, τὴν ἀδικία καὶ τὸ θάνατο εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νὰ βγοῦμε ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα μέτρα.

     Αὐτὴ εἶναι ὄχι μόνο ἡ ἔξοδος ἀπὸ τὴ δοκιμασία ἀλλὰ καὶ ἡ εὐεργεσία της.                                                             

 Ἀπὸ τὸ βιβλίο « Ἄνθρωπος μεθόριος».

ΤΙ  ΕΙΝΑΙ  ΕΚΚΛΗΣΙΑ ;

εγάλη άγνοια και σύγχυση επικρατεί πάνω στην έννοια της Εκκλησίας . Μερικοί εννοούν ως Εκκλησία το ναό. Λέμε «πάμε στην Εκκλησία»και εννοούμε ότι πάμε στο ναό. Βέβαια είναι σωστή η έκφραση αυτή, διότι στο ναό λαμβάνει χώρα η βίωση του Μυστηρίου της Εκκλησίας . Εκεί είναι η Αγία Τριάδα , εκεί είναι οι Άγγελοι, εκεί παρευρίσκονται οι ψυχές των κεκοιμημένων αδελφών μας , εκεί είναι οι Ιερείς μας , εκεί βρίσκονται οι λαϊκοί, και όλοι εμείς συναπαρτίζουμε αυτό που λέμε Εκκλησία . Η κοινωνία , η Ενότητα και ο Σύνδεσμος που υπάρχει μεταξύ Θεού, Αγγέλων, ανθρώπων και που παίρνει σάρκα και οστά με την τέλεση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας αποτελεί την πραγματικότητα της Εκκλησίας .

Είναι όμως λάθος να ταυτίσουμε το ναό με την Εκκλησία , αφού η Θ. Λειτουργία μπορεί να γίνει και σε οίκο, εξ ού και η «κατ΄ οίκον Εκκλησία» που συναντάμε στην Καινή Διαθήκη, ή σε κάποιο ίδρυμα , ή στο ύπαιθρο, ανάλογα με την περίπτωση, που απαιτούν οι ποιμαντικές ανάγκες του λαού. Στους διωγμούς δεν υπήρχαν ναοί, αλλά υπήρχε η Εκκλησία . Στις κατακόμβες και σ΄ άλλα κρυφά μέρη τελούσαν το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας , το οποίο συνιστά την Εκκλησία .

Άλλοι πάλι έχουν τη λαθεμένη άποψη ότι Εκκλησία είναι το Ιερατείο και μάλιστα οι Επίσκοποι . «Τι κάνει για το α΄ κοινωνικό ή για το β΄ ηθικό πρόβλημα η Εκκλησία ;» ακούμε να λένε ή συζητούμε εμείς οι ίδιοι καθημερινά . Και εννοούμε φυσικά όχι την κοινωνία των Χριστιανών, αλλά την Ηγεσία , αυτούς που διοικούν, τους Ιερείς και τους Επισκόπους . Κατά τη διδασκαλία όμως της Αγίας Γραφής και των Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας δεν είναι μόνο οι Ιερείς η Εκκλησία .

Τι είναι λοιπόν η Εκκλησία ;  Είναι το Μέγα Μυστήριο του Θεού που φανερώθηκε στον κόσμο με την ενανθρώπιση του Χριστού.    Γι΄ αυτό στο Σύμβολο 

της Πίστεως λέμε: «Πιστεύω…εις Μίαν, Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησίαν».Εν τούτοις απλά-απλά μπορούμε να πούμε ότι Εκκλησία είναι Θεανθρώπινος ζωντανός οργανισμός , που περιλαμβάνει ένα σύνολο ανθρώπων με κοινή πίστη και ζωή. Λοιπόν, όσοι πιστεύουν στον Ιησού Χριστό, όσοι βαπτίσθηκαν, όσοι τέλεσαν το Μυστήριο του Χρίσματος , όσοι ακούνε και διαβάζουν τον λόγο του Θεού, όσοι τρέφονται με τη Σάρκα και το Αίμα Του, όσοι προσπαθούν να συμμορφώσουν τη ζωή τους με το θέλημά του.

Βέβαια , αυτοί που διοικούν την Εκκλησία , οι Επίσκοποι και οι Κληρικοί μας , έχουν αυξημένη ευθύνη για όσα συμβαίνουν και ο κύριος ρόλος ανήκει σ΄ αυτούς . Και όπως ανεφέρθη ήδη «χωρίς τούτων Εκκλησία ου καλείται». Αυτό όμως , όπως παρατηρεί Ακαδημαϊκός Θεολόγος , «δεν σημαίνει ούτε την απαλλαγή των λαϊκών από κάθε ευθύνη, ούτε την ταύτιση της Εκκλησίας με τη διοίκηση της. Αυτό είναι και θεολογικά ανεπίτρεπτο αλλά και ψυχολογικά ύποπτο».

Και εξηγήσαμε γιατί Θεολογικά δεν είναι επιτρεπτή η ταύτιση Κλήρου και Εκκλησίας . Πρέπει όμως να πούμε ότι η ταύτιση αυτή οφείλεται μερικές φορές και σε απολυταρχικές τάσεις ημών των κληρικών, που ξεχνάμε ότι η εξουσία κατά την Αγία Γραφή είναι Διακονία , είναι βοήθεια , είναι διακριτική κηδεμονία , είναι προώθηση των λαϊκών σε ενεργούς ρόλους Εκκλησιαστικής δράσεως και συμμετοχής στα Εκκλησιαστικά δρώμενα , είναι ανάθεση ευθύνης σε Εκκλησιαστικά Διακονήματα .  

Από την άλλη πλευρά , όμως , πρέπει να πούμε ότι η ταύτιση κλήρου και Εκκλησίας βολεύει ψυχολογικά τους λαϊκούς να κρατούν μια τακτική Πιλάτου. Νίβουν τα χέρια τους , θεωρούν ότι δεν φέρουν ευθύνη για τη κατάσταση της Εκκλησίας , και για ότι κακό συμβαίνει «φταίνε οι παπάδες , οι δεσποτάδες αυτοί είναι η Εκκλησία». Έτσι ο εφησυχασμός των λαϊκών και ο συγκεντρωτισμός των Κληρικών εδραιώσανε το «δόγμα» της ταυτίσεως της Εκκλησίας με τη διοίκησή της . Εδώ φαίνεται αυτό που λένε οι Πατέρες ότι φαύλη ζωή δημιουργεί μη Ορθόδοξα δόγματα .

Λοιπόν, ας επαναλάβουμε για άλλη μια φορά ότι Εκκλησία είμαστε όλοι μας . Ο καθένας στο χώρο και στο πόστο που τον έταξε ο Θεός . Όλοι έχουμε μια θέση και συνεπώς μια ευθύνη για ό,τι γίνεται στην Εκκλησία μας . Επομένως το ερώτημα που θέτουμε πολλές φορές μεταξύ μας «τι κάνει η Εκκλησία γι΄ αυτό το θέμα ;»ισοδυναμεί με το ερώτημα «τι κάνουμε εμείς γι΄ αυτό το θέμα ;». Εμείς που μπορεί να μην είμαστε Ιερείς και Επίσκοποι, αλλά είμαστε οι πιστοί, το ποίμνιο χάριν του οποίου υπάρχουν οι ποιμένες .          «ΕΝΟΡΙΑΚΗ  ΕΥΛΟΓΙΑ»

      ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ

   Την Δευτέρα 1η Φεβρουαρίου 2010 από 8.00 μ.μ έως 12.30 ν.θα τελέσουμε Αγρυπνία για την Εορτή της Υπαπαντής
του Σωτήρα μας και θα προσευχηθούμε ιδιαιτέρως  για τις Μητέρες  που εορτάζουν την ημέρα αυτή.