Είπαμε, άγαπητοί μου χριστιανοί, ότι μετά τήν ομολογία τής πίστης μας, πού κάναμε μέ τό «Πιστεύω», τότε άρχίζει στήν πραγματικότητα ή Θεία Λειτουργία, ή «Αγία Αναφορά», όπως λέγεται διαφορετικά. Όλα τά άλλα τά προηγούμενα, άπό τό «Ευλογημένη ή Βασιλεία» καί μετά, ήταν μία μεγάλη προετοιμασία γι' αυτό πού θά κάνουμε τώρα. Καί τί θά κάνουμε; Θά προσφέρουμε στό Θεό Πατέρα τή Θυσία του Υιού Του, τού Ιησού Χριστού, πού εκανε γιά μάς, γιά τήν άφεση τών αμαρτιών μας. Αυτό ειναι ή Θεία Λειτουργία: Η άναπαράσταση τής Θυσίας τού Ιησού Χρι­στού στόν Γολγοθά τήν Μεγάλη Παρασκευή. Καί πρίν άπό τήν εναρξη τού μεγά­λου αυτού εργου ο Ιερέας μάς προετοιμάζει πάλι μέ σύντομο άλλά πολύ δυνατό κέ­λευσμα: «Στώμεν καλώς — μάς λέγει — στώμεν μετά φόβου, πρόσχωμεν τήν άγίαν άναφοράν εν ειρήνη προσφέρειν».

Καί τώρα, χριστιανοί μου, όπως είπαμε, αρχίζει ή κυρίως Θεία Λειτουργία. Πώς άρχισε άπό τήν αρχή ή Λειτουργία; Άρχισε μέ τό «Ευλογημένη η Βασιλεία τοϋ Πατρός καί του Υιοϋ καί του Αγίου Πνεύματος». Άρχισε δηλαδή μέ υμνο στήν Αγία Τριάδα. Ναί, μέ τήν Αγία Τριάδα πρέπει νά αρχίζουμε τήν προσευχή μας. Καί τώρα λοιπόν, πού αρχίζει τό κύριο τμήμα τής Θείας Λειτουργίας, αρχίζει καί αυτό μέ τήν Αγία Τριάδα. Έτσι άκούμε τόν Ιερέα νά λέει: «Η  Χάρις του Κυρίου ήμών Ιησού Χριστού καί ή άγάπη τοϋ Θεοϋ καί Πατρός καί ή κοινωνία του Αγίου Πνεύ­ματος, είη μετά πάντων υμών». Τήν Τριαδική αυτή ευλογία ο Ιερέας τήν απευθύνει στόν λαό μέ πολλή ιεροπρέπεια, άλλά καί πολλή μεγαλοπρέπεια. Μάλιστα, ση­κώνει ψηλά τό χέρι του καί ευλογεί τόν λαό. Αυτή ή χειρονομία του Ιερέως λέγουν ότι ειναι παρμένη άπό τά Αρχαία θέατρα στά οποία, όταν άρχιζε ή παράσταση, ο υπεύθυνος του θεάτρου υψωνε ψηλά μέ μεγαλοπρέπεια τό χέρι του. Έτσι καί εδώ, στήν άρχή του πιό ιερού τμήματος τής Θείας Λειτουργίας, ο Ιερέας υψώνει μεγα­λοπρεπώς τό χέρι του, πού καταλήγει όμως επειτα αυτό στήν ιεροπρεπή ευλογία του λαού. Μέ τήν ευλογία αυτή ο Ιερέας εύχεται νά ελθει στόν λαό ή Χάρις του Ιησού Χριστού καί ή αγάπη του Θεού Πατέρα καί όλα τά δωρήματα του Αγίου Πνεύμα­τος. Όλα αυτά «είη — δηλαδή νά ειναι — μετά πάντων υμών», λέει στόν λαό. Σ' αυτήν τήν ευχή του Ιερέα απαντά ο λαός σ' αυτόν καί μέ τήν δική του ευχή. Για­τί καί ο λαός του Θεού, πού ελαβε καί λαμβάνει τήν Χάρη του Θεού μέ τά ιερά Μυ­στήρια, δίνει καί αυτός ευχή. «Επεύχεται ο ιερεύς τώ λαώ, επεύχεται δέ καί ο λα­ός τώ ιερεί», λέγει ο άγιος Χρυσόστομος. Έτσι στήν ευχή του Ιερέα, πού εδωσε πρό ολίγου μέ τήν Τριαδική ευλογία, ο λαός απαντά μέ τήν δική του ευχή: «Και με­τά τοϋ πνεύματος σου»! Δηλαδή σάν νά λέει: Καί στήν δική σου ψυχή, ώ λειτουρ­γέ Ιερέα μας, νά ελθει ή Χάρη του Χριστού καί ή αγάπη του Θεού καί τά δώρα του Αγίου Πνεύματος! Έτσι φαίνεται ότι ή Θεία Λειτουργία τελείται άπό όλους, άπό τόν Ιερέα βέβαια πρώτα, άλλά μαζί μέ τόν λαό^- καί μέσα στήν ιερατική ευχή παίρνει μέρος καί ο λαός.

Μέ τήν άπάντηση, λοιπόν, τού ψάλτη αρχίζει ένας διάλογος, δραματικός διάλο­γος μεταξύ του Ιερέα καί αυτού. Καί συνεχίζει ο διάλογος αυτός. Εκεί πού ειναι τώρα ο Ιερέας, μπροστά στήν ωραία Πύλη, υψώνει τά χέρια του, σάν νά ειναι άετός, καί κράζει: «Ανω σχώμεν τάς καρδίας». Κάνει μάλιστα καί θεαματική τήν κραυγή του αυτή, γιατί στρέφει καί τήν κεφαλή του καί τό βλέμμα του πρός τά άνω, πρός τόν ουρανό. 'Εκεί, χριστιανοί μου, ειναι ή πραγματική μας πατρίδα, εκεί καί ο προορισμός μας: Τά άνω, ή Βασιλεία του Θεού. «Άνω», λοιπόν, στόν ουρανό, στόν Θεό μας, άς εχουμε τήν καρδιά μας. Στήν προτροπή αυτή του Ιερέα, νά στρέφουμε στόν Θεό τήν καρδιά μας, ο λαός μέ τόν ψάλτη του άπαντά: «Έχομεν πρός τόν Κύριον», εχουμε δηλαδή τήν καρδιά μας καί τήν ψυχή μας στόν Θεό. Αλλά, χριστιανοί μου, άς προσέχουμε. Γιατί αυτό τό «Έχομεν πρός τόν Κύριον» ειναι μιά ομολογία καί μία επίσημη υπόσχεση ότι ή καρδιά μας ειναι πάντα στόν Θεό. Άν όμως τήν καρδιά μας τήν εχουμε κολλημένη στά γήινα καί σκεπτόμαστε μόνο τί θά φάμε καί τί θά πιούμε καί πώς θά καλοπε­ράσουμε καί αποκοπτόμαστε άπό τόν Θεό, χωρίς νά κάνουμε προσευχή σ' Αυτόν, δέν νομίζετε ότι ειναι ψέμα αυτό πού λέμε «Έχομεν πρός τόν Κύριον»;

Καί άφού ο Ιερέας άκουσε τήν διαβεβαίωση του λαού ότι ειναι δοσμένος στόν Θεό, εχοντας τήν καρδιά του σ' Αυτόν, προχωρεί καί λέγει: «Ευχαριστήσωμεν τώ Κυρίω». Τώρα, μέ τό «Ευχαριστήσωμεν τώ Κυρίω», άρχίζει ή Θεία Λειτουργία, καί γι' αυτό τήν λέμε «Θεία Ευχαριστία»! Όπως λένε τά άγια Ευαγγέλια, ο Ιησούς Χριστός, προτού νά θεσπίσει τό ιερό Μυστήριο τής Θείας Ευχαριστίας, ευχαρίστη­σε τόν Θεό Πατέρα. Έτσι καί εμείς άρχίζουμε μέ ευχαριστία στόν Θεό. «Ευχαρι­στήσωμεν — λοιπόν — τώ Κυρίω»! Καί στήν προτροπή αυτή του Ιερέα ο λαός άπα­ντά: «Άξιον καί δίκαιον». Ειναι πρέπον, δηλαδή, νά ευχαριστήσουμε τόν Θεό.

Καί τώρα, χριστιανοί μου, παίρνοντας ο Ιερέας τίς λέξεις του λαού «άξιον καί δί­καιον» άρχίζει μέ αυτές μία ωραία ευχή, τήν πρώτη ευχή της άγίας Αναφοράς. Θά σάς μιλήσω γι' αυτήν στό επόμενο κήρυγμα.

Ο Γόρτυνος Ιερεμίας