"Ο,τιδήποτε πάθουμε άδικα από κάποιον,ο Θεός υπολογίζει την αδικία αυτή είτε προς διάλυση των αμαρτημάτων μας, είτε προς απόδοση αμοιβής…'' Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος



Ιερές Ακολουθίες του μήνα
Αρχική » Κατήχηση » Κηρύγματα

Ξεκινάει σήμερα κάθε ὀρθόδοξος πιστός τόν πνευματικό ἀγώνα μέ μεγαλύτερη συναίσθηση καί φιλοτιμία, καθώς ἁπλώνεται μπροστά του τό εὐλογημένο Τριώδιο. Ἀνοίγει τό στάδιο τῶν ἀρετῶν καί ὅσοι θέλουν νά εἶναι ἀθλητές τοῦ πνεύματος καλοῦνται νά μποῦν σ’ αὐτό, γιά ν’ ἀρχίσουν οἱ ἀγῶνες.  Σάν πρῶτο ἐφόδιο ἡ Ἐκκλησία μᾶς τροφοδοτεῖ πνευματικά μέ τήν παραβολή τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου. Τό πρῶτο στοιχεῖο πού μᾶς χαρίζει ὡς βοήθεια στά παλαίσματα πού ἀκολουθοῦν εἶναι ἡ ταπείνωση. Ἡ ταπείνωση ὑψώνει τόν ἄνθρωπο μέχρι τή μεγαλοσύνη τοῦ Θεοῦ καί τόν ὁδηγεῖ μέ ἀσφάλεια στό βάθρο τοῦ αἰωνίου ἐπαίνου, γιά νά παραλάβει τό χρυσό μετάλλιο τῆς σωτηρίας. Τό κεντρικό νόημα τῆς ἡμέρας μπορεῖ νά προσδιοριστεῖ στά λόγια τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι τό τελικό συμπέρασμα στήν ἱστορία πού διηγήθηκε: «πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτόν ταπεινωθήσεται, ὁ δέ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται». Ἡ ὕψωση καί ἡ πτώση.

Εἶναι δύο ἔννοιες πού τίς ἀντιλαμβάνονται διαφορετικά οἱ ἄνθρωποι καί διαφορετικά ὁ Θεός. Γιά τούς ἀνθρώπους πού κινοῦνται στήν ἄγνοια τοῦ Θεοῦ καί στήν κοσμική νοοτροπία ἡ ὕψωση ἔχει νά κάνει μέ τήν τιμή καί τήν καταξίωση. Εἶναι κάτι  ἐπιθυμητό, διότι ἀφήνει στόν ἄνθρωπο τή γλυκιά γεύση τῆς ἀνωτερότητας σέ σχέση μέ τούς διπλανούς του. Οἱ περισσότεροι χαίρονται, ὅταν αἰσθάνονται ὅτι εἶναι πιό πάνω ἀπό τούς ἄλλους σέ ὅλα τά ἐπίπεδα. Ὅταν ξέρουν πιό πολλά, ὅταν ἔχουν πιό πολλά, ὅταν τιμῶνται πιό πολύ, ὅταν ἐπηρεάζουν πιό πολλούς, ὅταν κατορθώνουν πιό πολλά, ὅταν σέ σχέση μέ τούς ἄλλους αὐτοί βρίσκονται στό πιό πολύ, τότε ἀνεβαίνουν καί στό πιό ψηλά. Αὐτό λέγεται ἔπαρση. Ἡ ἔπαρση εἶναι ἕνα πνευματικό καρκίνωμα, τό ὁποῖο ξεκινάει ἀθόρυβα καί ἐξελίσσεται χωρίς ὅρια, σέ σημεῖο πού μπορεῖ νά ἐπιφέρει τήν πνευματική νέκρωση. Ἡ ἔπαρση ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στήν ὕβρη, δηλαδή στήν ἐωσφορική αὐτοθεοποίηση. Στήν κατάσταση αὐτή ὁ ἄνθρωπος γκρεμίζει τό Θεό ἀπό μέσα του καί βάζει στή θέση τοῦ Θεοῦ τόν ἑαυτό του. Τότε ἡ σχέση του μέ τό Θεό εὐτελίζεται καί μετατρέπεται σέ θρησκεία, κατά τήν ὁποία κόβει καί ράβει τόν Κύριο στά δικά του μέτρα καί ἀπαιτεῖ ἀπό  τό Θεό νά γίνει ἕνας ὑπηρέτης τοῦ ἐγωισμοῦ καί τῆς ἀλαζονείας πού κυρίευσε τόν ἴδιο. Στό σημεῖο πού κορυφώνεται ὁ μυστικός ἐγωισμός καί ἡ κενοδοξία, ὅταν ὁ ἄνθρωπος φτάσει νά ἀποδίδει στόν ἑαυτό του τά κατορθώματα καί νά καυχιέται γιά τίς ἐπιδόσεις του, ὅταν τοποθετήσει τόν ἑαυτό του στήν κορυφή καί στό κέντρο τοῦ σύμπαντος, τότε ἔρχεται ἡ μεγάλη πτώση.

Τότε γκρεμίζεται πνευματικά καί αὐτοκαταδικάζεται σέ ἀπομόνωση ἀπό τό Θεό καί ἀπό τό συνάνθρωπο. Τότε μόνον ἀπαιτεῖ. Σ’ αὐτή τήν κατάσταση δέν ἀκούει, δέ συμμερίζεται, δέ συντρέχει, δέν ἀγαπάει, δέ θυσιάζεται. Τότε συμβαίνει τό ἑξῆς εἰρωνικό: ὁ ἴδιος νά νομίζει ὅτι εἶναι ἀετός πού πετάει στόν αἰθέρα, ἐνῶ στήν πραγματικότητα εἶναι σκουλήκι πού σέρνεται στή λάσπη καί τή βρωμιά τῆς ἀποστασίας καί τῆς θεϊκῆς ἀπουσίας. Ἡ ὕψωση, ὅμως, γιά τό Θεό εἶναι κάτι ἐντελῶς διαφορετικό. Σύμφωνα μέ τό  εὐαγγελικό μήνυμα ἡ ἀληθινή ὕψωση βρίσκεται στό σημεῖο πού ὁ ἄνθρωπος συνδέεται μέ τό Θεό. Ἡ σχέση μέ τόν Κύριο καί μόνον αὐτή ἀνεβάζει τόν ἄνθρωπο. Ὅσο ὁ ἄνθρωπος στέκεται χαμηλά ἀπέναντι στό Χριστό, ὅσο ἐπωμίζεται τίς εὐθύνες καί τά λάθη του καί δέν τά μεταθέτει κάπου ἀλλοῦ, ὅσο ἐξευτελίζει τόν ἑαυτό του, χτίζοντας ταυτόχρονα τήν ἐλπίδα τοῦ θεϊκοῦ ἐλέους, ὅσο κοιτάζει πρός τά κάτω ἀπό ντροπή νά ἀντικρίσει τά ἄνω, ὅσο ἡ καρδιά του συντρίβεται ἀπό τήν αὐτογνωσία καί τήν ἐπίγνωση τῆς ἐσωτερικῆς βρωμιᾶς, ὅσο κατεβαίνει ὡς πρόσωπο στή βίωση τῆς ἀναξιότητας, τόσο ἀνεβαίνει στά μάτια τοῦ Θεοῦ.

Ὅσο ἀποφεύγει ὁ ταπεινός ἄνθρωπος νά δικαιώσει τόν ἑαυτό του, τόσο δικαιώνεται ἀπό τόν Πατέρα τοῦ ἐλέους καί Παντοκράτορα Κύριο. Ὁ ἄνθρωπος πού ἐλεύθερα καί ἀπό ἐπίγνωση τῶν λαθῶν ρίχνει τόν ἑαυτό του κάτω δέχεται τό χέρι τοῦ Θεοῦ στήν πλάτη του νά τόν σηκώνει καί  νά τόν ἀνεβάζει στήν ἀληθινή δόξα, ἡ ὁποία ἀνήκει στούς ἐνάρετους καί στούς ἀγωνιστές. Ἀπό τήν ἄλλη ἔχουμε τήν ἔννοια τῆς πτώσης. Γιά τόν ὑψηλόφρονα καί ἐγωιστή ἡ πτώση ἔρχεται ἀπό τό Θεό. Ἔρχεται ὄχι ὡς τιμωρία ἀλλά ὡς ἀποτέλεσμα τῆς προδοσίας, τῆς ἀποφυγῆς καί τῆς ἐγκατάλειψης τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός, πού σέβεται τήν ἐλευθερία, ἀφήνει τόν ὑψήγορο νά ζήσει μόνος του, ἀφοῦ μέσα του δέ χωράει κανένας ἄλλος παρά μόνον ὁ ἑαυτός του. Αὐτή ἡ οἰκτρή ἀπομόνωση ἀποτελεῖ τήν πτώση τοῦ ἐγωιστῆ. Γιά τόν ταπεινό, ὅμως, ἡ πτώση εἶναι κάτι πού προέρχεται ἀπό τόν ἴδιο. Μόνος του γκρεμίζει τόν ἑαυτό του. Κομματιάζει ἀκόμη καί τήν παραμικρότερη σκέψη ἔπαρσης.

Τή στιγμή πού αὐτοταπεινώνεται, ἀνοίγει τήν καρδιά του στό θεϊκό ἔλεος. Ζητάει τήν ἐπίσκεψη τοῦ Θεοῦ. Ὁ Κύριος βιάζεται νά ἐπισκεφτεῖ τήν ταπεινή καρδιά καί νά τήν εὐλογήσει, διότι εἶναι γόνιμη,  ἀνοικτή καί καρποφόρα. Ἡ ἐπίσκεψη τοῦ Θεοῦ στόν ταπεινό ἀποτελεῖ τή δόξα καί τήν ὕψωση τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Χριστός, καθώς κλείνει τήν ἱστορία τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου, μᾶς λέγει τό συμπέρασμα: «πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτόν ταπεινωθήσεται, ὁ δέ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται». Ἐάν ἀπό μόνοι μας ὑψώνουμε τόν ἑαυτό μας, θά ταπεινωθοῦμε στή ζωή. Ἐάν ἀπό μόνοι μας ταπεινωθοῦμε, θά ὑψωθοῦμε ἀπό τό Θεό. Τήν ὕψωση καί τήν πτώση μήν τά ἀντιλαμβανόμαστε κοσμικά. Νά τά μελετήσουμε καί νά τά βιώσουμε ὅπως οἱ πατέρες μας, ὀρθόδοξα καί ἁγιοπνευματικά. Κατά τήν εὐλογημένη περίοδο τοῦ Τριωδίου νά ταπεινωθοῦμε ἑκούσια καί ἀληθινά, γιά νά ὑψωθοῦμε ἀπό τό Χριστό μας στή δόξα τῆς ἀγάπης, τῆς σχέσης καί τῆς ἕνωσης μαζί Του. Ἀμήν.

 

I.M Δ





Επίκαιρα κείμενα

DVD Πατήστε εδώ για να το δείτε

Επικοινωνία | Ο Ναός μας | Εκδόσεις
Copyright Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου του Νέου, με την υποστήριξη της e-RDA