Στις 15 Νοεμβρίου αρχίζει το Ιερό Σαρανταήμερο των Χριστουγέννων η πνευματική αυτή περίοδος που θα μας οδηγήσει στο ταπεινό Σπήλαιο της Βηθλεέμ. Γνώρισμα της περιόδου αυτής είναι η νηστεία η οποία ανήκει στις ελαφρές νηστείες του εκκλησιαστικού έτους, εφόσον επιτρέπεται να τρώμε λαδερά φαγητά και ψάρι (όχι βέβαια Τετάρτες και Παρασκευές) μέχρι και τις 17 Δεκεμβρίου. Δεν τρώμε κατά τη νηστεία αυτή κρέας, γάλα, τυρί και αυγά. Κατά την πρώτη εβδομάδα της νηστείας (15-21 Νοεμβρίου), κατά παράδοση άγραφη του Ορθοδόξου λαού, νηστεύουμε και από ψάρι, επειδή παλαιόθεν οι Χριστιανοί είχαν την ευλαβή συνήθεια να κοινωνούν στην πλειονότητά τους και κατά τη μεγάλη εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου.

Ο κανόνας της νηστείας δεν είναι βέβαια ο ίδιος για όλους. Η διδασκαλία της Εκκλησίας διέπεται πάντα από φιλάνθρωπα κριτήρια. Οι άγιοι διδάσκουν να νηστεύει ο καθένας ανάλογα με τις δικές του δυνατότητες, την ηλικία δηλαδή, την κατάσταση της υγείας του, την όλη του ψυχοσωματική αντοχή και ιδιοσυγκρασία. Ο καθένας πρέπει να συμβουλεύεται απαραιτήτως τον Πνευματικό του και να έχει τη σύμφωνη γνώμη και ευλογία του για τον κανόνα της νηστείας που θα κάνει. Η πνευματική προετοιμασία για τη μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων δεν εξαντλείται φυσικά στη λιγοστή νηστεία. Ο Χριστιανός αγωνίζεται να απέχει συνολικά από κάθε πάθος, κάθε κακία από κάθε τι που τον απομακρύνει από τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Ταυτόχρονα φροντίζει να εξομολογείται τακτικά, γιατί μόνο έτσι λαμβάνει «άφεσιν αμαρτιών» και ελαφρύνει την ψυχή του. Το ρηχό επιχείρημα «δεν έχω κάνει τίποτα», ας το αφήσουμε για πωρωμένους εγωιστές και ανεγκέφαλους που θεωρούν ότι τα ξέρουν όλα.

Κατά τη διάρκεια του σαρανταημέρου (από 15 Νοεμβρίου μέχρι 24 Δεκεμβρίου) τελείται καθημερινά Θεία Λειτουργία, «υπερ του σύμπαντος κόσμου», ζώντων και τεθνεώτων. Ουδέποτε τελείται Θεία Λειτουργία, χωρίς να μνημονευθούν οι ζώντες και οι κεκοιμημένοι και να εξαχθούν μερίδες και γι’ αυτούς. Άσχετα προς αυτό, η αξία της Θείας Λειτουργίας είναι τεράστια για όλους. Οι ψυχές των κεκοιμημένων ιδιαίτερα βοηθούνται τα μέγιστα από την τέλεσή της. Άλλωστε οι προσευχές (ατομικές και κοινές -τρισάγια, μνημόσυνα και κυρίως η Θεία Λειτουργία) μαζί με τις ελεημοσύνες, είναι τα μοναδικά, αλλά και σπουδαιότατα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για τους κεκοιμημένους μας. Είναι οι «αποσκευές» τους που φροντίζουμε οπωσδήποτε να τις στείλουμε ξοπίσω τους, αφότου εκείνοι έχουν φύγει. Αλλιώς θα μας κατηγορήσουν κατά τη Δευτέρα Παρουσία πως τους αμελήσαμε ( Ιω. Χρυσόστομος). Χρειάζεται οπωσδήποτε η προσωπική συμμετοχή μας στο Σαρανταλείτουργο των Χριστουγέννων. Η Θεία Λειτουργία δεν γίνεται με τον ιερέα μονάχα. Είναι έργο του λαού (λείτος [=λαός] + έργο), δηλαδή όλων μας. Δεν αρκεί να «διαβάζει» μόνος ο παπάς τα «γράμματα» και το χαρτάκι με τα ονόματα για να λυθούν μαγικά τα προβλήματά μας. Χρειάζεται α) και να είμαστε παρόντες κατά το δυνατόν στην καθημερινή Θεία Λειτουργία , αλλά και β) και να προσπαθούμε να διορθώνουμε τη ζωή μας εξομολογούμενοι τις αμαρτίες μας και μεταλαμβάνοντες των Αχράντων Μυστηρίων.

Η Θεία Λειτουργία λοιπόν δεν ενεργεί ποτέ με τρόπο μαγικό. Αντιθέτως! Εκκλησιαζόμαστε όλοι απολύτως συνειδητά και συμπροσευχόμαστε με τον ιερέα μας σαν μια οικογένεια, σαν μέλη του ενός Σώματος του Χριστού. Καί όπου εμείς είμαστε ενωμένοι και αγαπημένοι, χωρίς καμιά έχθρα μεταξύ μας, εκεί παρευρίσκεται αοράτως και ο Θεός μας, πλημμυρίζοντάς μας με την ευλογία και τη Χάρη Του όπως και με την χαρά την Χριστουγεννιάτικη και το φώς της Βηθλεέμ το οποίο ευχόμαστε να φωτίζει τις καρδιές και τα πρόσωπα όλων μας

ΚΑΛΟ ΣΑΡΑΝΤΑΗΜΕΡΟ – ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!