Μεγάλη  αγαπητοί και πανέορτος  η  σημερινή Κυριακή της Πεντηκοστής, Γενέθλιος Ημέρα της Εκκλησίας όπως έχουμε συνηθίσει να λέμε. Βεβαίως κατά αλήθειαν η Εκκλησία κατά την Ημέρα της Πεντηκοστής μεταφυτεύθη εκ του Ουρανού εις την γήν και μπήκε μέσα στην Ιστορίαν του κόσμου. Γιατί η Εκκλησία προϋπήρχε της σαρκώσεως του Λόγου έχουσα ως Μέλη και Κοινωνία τα Τρία Πρόσωπα της Παναγίας Τριάδος, Πατέρα Υιόν και Άγιον Πνεύμα επάνω εις τους Ουρανούς. Αλλά καθώς σήμερα εορτάζομεν την γενέθλιον επί της γης ημέραν της εκκλησίας είναι πολύ φυσικό να διερωτάται κανείς τί είναι η Εκκλησία. Σ’ αυτήν την ερώτηση υπάρχουν πάρα πολλές απαντήσεις οι οποίες όμως δεν είναι όλες ούτε αυθεντικές ούτε αληθινές. Και τούτο διότι από τα πρώτα κιόλας χρόνια της Εκκλησίας δεν υπήρξε ένας ορισμός των οποίων να έδωσαν οι πατέρες της Εκκλησίας ή και αυτή ακόμη η Αγία Γραφή. Ίσως διότι κατά τα πρώτα εκείνα χρόνια οι χριστιανοί συνειδητά συμμετέχοντας στη ζωή της Εκκλησίας εβίωναν καθημερινά το μυστήριό της ώστε να μην  υπάρχει ανάγκη περιγραφής του. Εάν όμως δεν υπάρχει ορισμός της Εκκλησίας υπάρχει ταυτότητα της Εκκλησίας και η ταυτότητα αυτή είναι μεν δεδομένη αλλά δεν είναι πάντοτε εξισφαλισμένη. Και τούτο διότι στην ιστορική πορεία της εκκλησίας είδαμεν πολλές ''εκκλησίες'' οι οποίες κατά την πορεία παρεξέκλειναν εις τρόπον ώστε να απολέσουν την ιδιότητα της εκκλησίας. Για αυτό είναι ανάγκη να προσδιορίσωμεν τί είναι ουσιαστικά η Εκκλησία και ποια είναι αν προτιμάτε τα ταυτοτικά ή μάλλον το ταυτοτικό στοιχείο της Εκκλησίας. Ομίλησα προηγουμένως για ταυτοτικά στοιχεία πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν πολλές επιμέρους ιδιότητες οι οποίες θα μπορούσε να πει κανείς ότι κατά κάποιο μέρος εκπροσωπούν και ταυτίζουν την Εκκλησία .

     Τέτοιες ιδιότητες είναι παραδείγματος χάριν θα έλεγα το δόγμα της πίστεως είναι η ηθική της εκκλησίας, είναι η ιεραποστολή της εκκλησίας,είναι ακόμα η κοινωνική δραστηριότης της εκκλησίας είναι τέλος η θεραπευτική ιδιότης της εκκλησίας. Όλα αυτά αποτελούν ταυτοτικά στοιχεία επιμέρους. Δεν μπορούν όμως ουσιαστικά να προσδιορίσουν αυτά μόνα τους και μάλιστα ένα ένα από αυτά την εκκλησία. Για αυτό και κάνουν λάθος όσοι εκ των πιστών προσλαμβάνουν ένα από όλα αυτά τα στοιχεία για να προσδιορίσουν κατά απόλυτον θα έλεγα τρόπον ταυτότητα της εκκλησίας. Η ταυτότητα της εκκλησίας προσδιορίζεται από ένα και μόνο πράγμα και αυτό το ένα και μοναδικό και ανεπανάληπτο είναι το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Η Εκκλησία επομένως είναι η σύναξης των πιστών περί το Θυσιαστήριον, είναι η Ευχαριστιακή Σύναξη όταν δηλαδή μαζευόμαστε όλοι γύρω από την Αγία Τράπεζα για να επιτελέσωμε εις τους αιώνες το Μυστήριο της Σαρκώσεως του Λόγου αλλά και του Πάθους και της Αναστάσεώς Του. Αυτό κατεξοχήν είναι το στοιχείο που προσδιορίζει και ταυτοποιεί την Εκκλησία. Για αυτό και δεν υπάρχει η εκκλησία χωρίς την Ευχαριστία. Η την Ευχαριστία εις την οποία προεστώς κάθε φορά είναι ο τοπικός Επίσκοπος και η εξ’ ονόματος αυτού τελούντες το μυστήριον όταν εκείνος απουσιάζει οι Ιερείς Του οι οποίοι ευρίσκονται σε κανονική σχέση και κοινωνίαν μαζί Του. Ο λαός μας χωρίς να έχει πολλές φορές διδαχθεί εντούτοις γνωρίζει δια την αλήθεια. Και τούτο το βλέπωμεν όταν εις την καθομιλουμένη λέγει :<< πηγαίνω εις την Εκκλησίαν>> εννοεί πηγαίνω εις την Θεία Λειτουργία. Αυτό είναι το στοιχείο εκείνο που προσδιορίζει την Εκκλησία και επαναλαμβάνω ότι χωρίς αυτό το στοιχείο και χωρίς την Ευχαριστία δεν είναι δυνατόν να νοείται Εκκλησία. Όλα τα άλλα στοιχεία τα οποία εμνημόνευσα προηγουμένως αποτελούν επιμέρους στοιχεία της ταυτότητος της Εκκλησίας τα οποία ούτε από μόνα τους ένα ένα είτε όλα μαζί  χωρίς την Ευχαριστία δεν είναι δυνατόν να προσδιορίσουν την ύπαρξή Της. Για αυτό σήμερα καθώς μιλούμε για την Γενέθλια Ημέρα της Εκκλησίας πρέπει να τονίσωμεν αυτό το στοιχείο γιατί χωρίς αυτό δεν κάνωμεν τίποτε. Επομένως όποιος πιστός λέγει ότι είναι πιστός ενώ ουσιαστικά δεν εκκλησιάζεται και δεν συμμετέχει εις το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας αυτός βρίσκεται έξω θα έλεγα από την πραγματική αλήθεια.

     Τον ορισμό της Εκκλησίας σας είπα ότι δεν τον έχωμεν από τα πρώτα χρόνια της ιστορίας της Εκκλησίας. Έπρεπε κατά την δεύτερη χιλιετία να εμφανιστεί ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας εις την Θεσσαλονίκην ο οποίος ακριβώς είπε αυτά τα οποία σας λέγω προηγουμένως. Είπε δηλαδή ότι ''Η Εκκλησία σημαίνεται εν τοις Μυστηρίοις'' και όταν λέγει ''εν τοις Μυστηρίοις'' εννοεί το  Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Την Θεία Λειτουργία δηλαδή εις την οποία παριστάμεθα ως συμμετέχοντες εις την Τράπεζα του Κυρίου μεταλαμβάνοντες Του Σώματος και του Αίματος του Χριστού. Αυτό είναι διαμέσου των αιώνων η μεγάλη Ευλογία την οποίαν ο Θεός εχάρισεν εις τους πιστούς ανθρώπους  και είμαστε προνομιούχοι όσοι πιστεύουμε και ανήκουμε στην Εκκλησία. Γιατί μέσα εις την Εκκλησίαν πραγματικά αποβάλωμεν τον εαυτό μας και γινώμεθα μέλη της οικογένειας του Θεού, της οικογένειας των τέκνων του Θεού. Αυτά έχουνε ιδιαίτερη αξία στη σημερινή εποχή. Μια εποχή όπου η παγκοσμιοποίηση για την οποία λέγονται τόσα και τόσα συνθλίβει ουσιαστικά το πρόσωπο του ανθρώπου. Μια εποχή κατά την οποία υπάρχει ουσιαστική δίψα του ανθρώπου για τον Θεό. Αυτό δείχνουν οι σέκτες και οι παραθρησκείες οι οποίες έρχονται να διεκδικήσουν την προτίμηση και τις ψυχές των ανθρώπων. Ζούμε σε μια εποχή όπου ο καταναλωτικός καπιταλισμός έχει οδηγήσει πραγματικά την κοινωνία σε έναν ατομικισμό όπου δηλαδή ο καθένας ενδιαφέρεται αποκλειστικά και μόνο για τον εαυτό του και θέλει να αγνοεί τον πλησίον του.

    Μέσα εις την Εκκλησίαν επαναπροσδιορίζεται η θέση μας μέσα στην κοινωνία γιατί το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας είναι το μυστήριο της Κοινωνίας και Κοινωνία είναι η επικοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό αλλά και του ανθρώπου με τον συνάνθρωπό του. Γι’ αυτό ιδιαίτερα σήμερα  έχει σημασία αυτό που ακούσαμε στο σημερινό Ευαγγέλιο να λέγεται από τον ίδιο τον Ιησού Χριστό: ότι δηλαδή ''Εγώ είμαι η πηγή του ύδατος του αλλομένου, η ζωήν  αιώνιον. Εάν τις διψά ερχέσθω προς με και πινέτω'' και το δεύτερον το οποίον είπαν τα αψευδή χείλη Του : ''Εγώ είμαι το φως του κόσμου, ο Ακολουθών εμοί ου μη περιπατήσει εν τη σκοτία αλλά έξει το φως της ζωής''. Αυτή την Εκκλησία την έχομε ως μητέρα μας και μέσα εις αυτή βρίσκουμε την ελπίδα και την παρηγοριά μας. Αυτή την Εκκλησία την καταπολεμούν με λίσσαν οι εχθροί του Θεού πότε θεσμικά και πότε στα πρόσωπα των ηγητόρων της. Αυτή την Εκκλησίαν μάχονται οι αιρέσεις. Αυτή την Εκκλησίαν μάχονται οι αντίθετοι άνθρωποι οι οποίοι βλέπουν ότι η παρουσία της Εκκλησίας μέσα εις τον κόσμο είναι η ανάσχεσης του κακού. Είναι η αναίρεσης της αμαρτίας. Είναι η κατάφασης και η καταξίωσης του ανθρωπίνου προσώπου. Για αυτό σήμερα, Γενέθλιαν Ημέρα της Εκκλησίας όλοι δικαιούμεθα θα έλεγε κανείς να χαιρόμεθα , να θριαμβολογούμε γιατί ανήκωμεν σε αυτή την Εκκλησία. Γιατί αυτή η Εκκλησία γίνεται το όχημα για την Βασιλεία του Θεού. Την  Βασιλεία αυτή η οποία δεν είναι μόνον ουράνιος είναι ακόμα και ανθρώπινος γιατί μέσα στη Θεία Ευχαριστία και στην Θεία Λειτουργία έχωμεν την βίωση της ατμόσφαιρας και του κλίματος της ουράνιας Βασιλείας του Θεού.

    Ελάτε λοιπόν αγαπητοί μου αδελφοί, ελάτε πραγματικά να πανηγυρίσωμε στη σημερινή ημέρα , να πανηγυρίσωμε την ύπαρξη της Εκκλησίας και την προσφορά της σε εμάς και στον κόσμο ολόκληρο, να πανηγυρίσωμε την  έλευση του Παναγίου Πνεύματος του Παρακλήτου εις τον Κόσμον. Αυτή είναι η υπόσχεσις την οποίαν έδωσεν ο Κύριός μας πριν αναληφθεί αφ ‘ ημών εις τους ουρανούς και αυτή την πραγματικότητα την ζούμε καθημερινά όσοι πιστεύουμε και ανήκωμεν στην Εκκλησία. Σε αυτούς εύχομαι να ανήκωμεν  και όλοι εμείς όχι μόνο κατά γράμμα και κατά τύπους αλλά και κατ’ ουσίαν και κατ’ αλήθειαν και κατά συνείδηση διότι μόνον τότε γινόμεθα δέκτες της χάριτος  του Θεού, της δυνάμεως του Θεού και όλων όσων απορρέουν από αυτήν την χάρη και την δύναμη του Θεού. Σας εύχομαι να έχετε την ευλογία του Θεού επάνω σας, να αισθάνεσθε δυνατοί μέσα στον κόσμο της αλλοτρίωσης και της αμαρτίας. Να αισθάνεσθε βεβαιότητες μέσα στην καρδιά σας και όχι αναισθιότητες. Κανένας από αυτούς που ανήκωμεν στην Εκκλησίαν δεν δικαιούμεθα να είμαστε απογοητευμένοι και απελπισμένοι. Γιατί έχωμεν τον πανίσχυρο Κύριό μας μέσα στη ζωή και μέσα στην ιστορία. Αυτόν εύχομαι να έχετε πάντοτε συνοδοιπόρο στη ζωή σας, να τον έχετε σύντροφό σας και να τον έχετε και Εκείνον από του οποίου θα εκπορεύεται ''πάσα δόσις αγαθή και πάν δώρημα τέλειον''. Αμήν.

Aπομαγνητοφωνημένη ομιλία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου.

Επιμέλεια Δήμητρα Κολοκούρα.