Eνας μικρός φόρος τιμῆς στό ἐτήσιο μνημόσυνο τῆς γιαγιᾶς μας Στυλιανῆς, πού ἔνοιωθε γιαγιά ὅλου τοῦ Γένους μας. Πρίν ἐνάμιση περίπου χρόνο, ἔγραφα λίγες σκέψεις γιά τά 90 χρόνια ἀπό τόν διωγμό τῆς Σμύρνης. Τώρα παραθέτω αὐτά πού ἡ γιαγιά μας –99 ἐτῶν τότε– μᾶς ἔλεγε καί μᾶς ξανάλεγε γιά τήν εὐλογημένη γῆ τῆς Ἰωνίας. Μᾶς περιέγραφε τό μεγάλο σπίτι – ἀρχοντικό στό ὁποῖο ἔμεναν, μέ τούς μεγάλους κήπους καί τήν ὄμορφη πέτρινη μάντρα γύρω ἀπό αὐτό. Μᾶς ἔλεγε γιά τήν ὄμορφη, σεμνή καί ἑλληνορθόδοξη ζωή τους στό Κουκλουτζά τῆς Σμύρνης, ὅπου ἦταν τιμή γιά τά κορίτσια νά διδάσκονται τήν μοναδική τέχνη  τῆς νοικοκυρᾶς, ἀλλά καί νά μεγαλώνουν μέ τήν ὑπερηφάνεια τῆς μέλλουσας Ρωμηᾶς συζύγου καί μητέρας. Μᾶς μιλοῦσε γιά τά κεντητά πού στόλιζαν τά ὄμορφα ἔπιπλά τους καί γενικά γιά τό ἐκλεκτό γοῦστο πού συναντοῦσε κανείς σέ κάθε λεπτομέρεια τοῦ σπιτιοῦ. Ἀναφερόταν στά κιούπια μέ τίς λίρες στό κελάρι καί στά πλούτη πού εἶχαν, τά ὁποῖα ὅμως, δέν τούς εἶχαν μετατρέψει σέ ἄπληστους νεόπλουτους. Εἶχαν μάθει νά βοηθοῦν κάθε ἕναν πού εἶχε τήν ἀνάγκη τους καί νά δίνουν χωρίς ἰδιοτέλεια, εἰδικά ὅταν ἐπρόκειτο γιά τήν ἀνέγερση ἤ συντήρηση κάποιου κοινωφελοῦς ἱδρύματος (ὀρφανοτροφεῖο, νοσοκομεῖο, σχολεῖο κ.ἄ.). Παρόλα τά χρόνια της, τήν βλέπαμε νά κοκκινίζει ὅταν μᾶς μιλοῦσε γιά τόν μεγάλο πλακόστρωτο δρόμο τῆς πλατείας τοῦ Κουκλουτζᾶ, τό νυφοπάζαρο τῆς ἐποχῆς, ὅπου οἱ νεαροί ἀντάλλαζαν τίς πρῶτες κλεφτές ματιές μέ τίς κοπέλες, οἱ ὁποῖες βέβαια πάντα συνοδεύονταν ἀπό τούς γονεῖς τους στίς ἀπογευματινές τους βόλτες! Μᾶς ἔλεγε γιά τήν πλούσια σοδειά πού περίμεναν μέ χαρά νά τήν μαζέψουν στίς ἀρχές τοῦ Φθινοπώρου καί γιά τά κοπάδια πού εἶχαν καί ἐξέτρεφαν. Τήν ἀκούγαμε νά τά λέει ὅλα αὐτά καί τό πρόσωπό της ἦταν ὅλο χαρά. Μέχρι τί στιγμή πού θυμόταν τό διωγμό.

Ἐκεῖ ἄλλαζε. Μιά θλίψη πάντα κυρίευε τήν ματιά της, καί τό πρόσωπό της γινόταν σκυθρωπό. Οἱ ὄμορφες καί γαλήνιες περιγραφές σταματοῦσαν καί ἄρχιζαν φοβερές καί φρικτές θύμισες νά παρουσιάζονται μπροστά μας. Ἄγρια φονικά καί ἀπάνθρωπα βασανιστήρια σέ κάθε Ἕλληνα Ὀρθόδοξο ἀνεξαρτήτου ἡλικίας. Καί ὅλα αὐτά σε δημόσια θέα. Εἶναι πιά γνωστά σέ ὅλους μας τά ἔκτροπα καί οἱ θηριωδίες γι’ αὐτό καί δέν θά ἐπεκταθῶ σέ αὐτά. Ἄλλωστε εἶναι τόσο φρικιαστικά αὐτά πού ἔκαναν στούς Ἕλληνες, ὥστε ἐάν δέν ὑπῆρχαν οἱ φωτογραφίες στίς ὁποῖες εἰκονίζονται ὑπερήφανοι Τοῦρκοι ἀνάμεσά σε πτώματα, ἀνθρώπινα μέλη ἤ κεφάλια (καί δυστυχῶς γιά τούς προδότες ἀνθέλληνες, ὑπάρχουν πάρα πολλές) καί οἱ ἐν ζωῇ μάρτυρες, θά νόμιζε κανείς ὅτι πρόκειται γιά ψέματα κάποιας νοσηρῆς καί ψυχασθενοῦς φαντασίας.

Καί πάντα ὅταν ἄκουγα τούς γνωστούς ταγούς παραποίησης τῆς ἱστορίας μας νά μιλοῦν γιά συνωστισμό καί παρεξηγήσεις, κοιτοῦσα τή γιαγιά μας καί ἦταν γιά μένα ἡ ζωντανή ἀπόδειξη πού βροντοφώναζε σέ ὅλους αὐτούς τούς ἀνόητους ἀνθέλληνες τό πόσο ψεῦτες εἶναι. Ἦταν στιγμές πού μοῦ ἐρχόταν νά τήν πάω μπροστά τους καί νά τούς πῶ: «ὁρῖστε, πεῖτε καί σέ αὐτήν ὅτι αὐτό πού ἔγινε στήν προκυμαία δέν ἦταν παρά ἕνας μεγάλος συνωστισμός μέ κάποια μικροατυχήματα. Πεῖτε της πώς ὁ βίαιος κι ἀνηλεής ξεριζωμός ἦταν μόνο ἕνα ταξίδι τῶν Ἑλλήνων πρός τήν Ἑλλάδα, τήν ὁποία εἶχαν ἁπλᾶ πεθυμήσει. Ἐξηγῆστε καί λῦστε τήν μόνιμη ἀπορία της, γιατί ἀπό πλούσια κι εὐτυχισμένη βρέθηκε μέσα σέ μία νύχτα μιά δυστυχισμένη πεινασμένη ζητιάνα;» Τί ἀνόητοι καί πόσο προδοτικά ἀνιστόρητοι…! Ἴσως θά πρέπει νά περάσουν τά ἴδια γιά νά καταλάβουν τόν πόνο τῆς ἀλήθειας.

Ὅπως εἶπα λοιπόν, οἱ διηγήσεις τῆς γιαγιᾶς ἦταν ὁλοζώντανες, γεμάτες θλίψη καί πίκρα. Στό πρόσωπό της ἔβλεπα ὅλους τούς Μικρασιάτες καί ὅταν μᾶς μιλοῦσε ἦταν σά νά ἄκουγα ὅλους ἐκείνους τούς δύστυχους Ρωμιούς νά μοῦ λένε τόν πόνο τους καί τό παράπονό τους. Ἦταν σάν νά ἔδιναν ὅλοι τήν μαρτυρία τους.

Δυστυχῶς ὅμως, ἡ γιαγιά μας δέν θά ξαναμιλήσει πιά γιά τήν ἀγαπημένη της πατρίδα. Οὔτε γιά τά ἀγαπημένα της πρόσωπα πού ἄφησε πίσω πρίν ἀπό 91 χρόνια. Στίς 19 Μαΐου 2013, ἀνήμερα τῆς μνήμης τῆς γενοκτονίας τῶν Ποντίων, ἔφυγε γιά τόν οὐρανό. Ἡ ἑκατόχρονη καί γεμάτη βάσανα πορεία τῆς ζωῆς της τελείωσε, δίνοντάς της πιά τήν ἀνακούφιση τῆς ξεκούρασης ἀλλά καί τήν χαρά τῆς συνάντησής της μέ τά ἀγαπημένα της πρόσωπα, πού τόσο ἄδικα κι ἀπάνθρωπα εἶχαν χαθεῖ! Καί ποιός μπορεῖ νά φανταστεῖ τό πόσο πολύ τῆς εἶχαν λείψει.

Ἔφυγε καί ὁ τελευταῖος μάρτυρας τοῦ διωγμοῦ τῆς οἰκογενείας μας, ὅπως ἔχουν φύγει τόσοι καί τόσοι ἄλλοι. Καί ἡ θέση τους μένει ἄδεια, κενή, χωρίς ἄξιο ἀντικαταστάτη. Χωρίς κάποιον νά φωνάζει καί νά μαρτυρεῖ μέ παρρησία τήν ἀλήθεια. Χωρίς κάποιον νά ἐμπνέει Ἑλλάδα, ἦθος, τιμή, ὑπομονή καί πάνω ἀπ’ ὅλα πίστη στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὄχι μοιρολατρικά ἀλλά μέ ἀγάπη κι ἐμπιστοσύνη.

Στό τάφο της ὑπάρχει ἡ φωτογραφία τῆς ἀγαπημένης της πατρίδας καί δύο λέξεις γιά νά μαρτυροῦν, σέ ὅποιον περνάει ἀπό ἐκεῖ, ὅτι ἦταν ἀπό τό Κουκλουτζά! Ὅτι αὐτή ἡ γυναῖκα ἦταν ἐκεῖ καί ἔζησε τήν φρικτή ἀλήθεια! Τόν ἀπάνθρωπο ξεριζωμό.

Τήν εὐχή της νά ἔχουμε.

Ἀναστάσιος Μυρίλλας

ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ

 Τεῦχος 141