Ο 18 αιώνας ήταν μια περίοδος σταθμός για το ελληνικό έθνος, γιατί τότε συνέβη η ένδοξη ελληνική επανάσταση και ιδρύθηκε το νέο ελληνικό κράτος μετά από 4 αιώνες οθωμανικής σκλαβιάς. Σ’ αυτό το ιστορικό πλαίσιο οι προκλήσεις σε όλους τους τομείς της πνευματικής και κοινωνικής ζωής ήταν πολλές και μεγάλες. Δυστυχώς τους Έλληνες στην πλειοψηφία τους διέκρινε ο αναλφαβητισμός και οι ημιμάθεια σε γνώσεις αλλά και σε θρησκευτικά ζητήματα , αφού αντιμετώπιζαν μύρια δεινά από την τουρκική σκλαβιά. Αν προστεθούν σε όλα αυτά και η προπαγάνδα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, που ήταν σε έξαρση εκείνη την περίοδο ,κινδύνευε άμεσα η εθνική και θρησκευτική ταυτότητα των Νεοελλήνων που βρισκόταν τότε ενώπιον του πειρασμού της καταστρατήγησης πατροπαράδοτων αξιών ιδιαίτερα σε θρησκευτικά ζητήματα.

    Εκείνη την περίοδο λοιπόν , η πρόνοια του Θεού ανέδειξε αγίους ανθρώπους μέσα από τα σπλάχνα της Ορθόδοξης Εκκλησίας , οι οποίοι κλήθηκαν να κρατήσουν γερά το τιμόνι της βίωσης της Ορθόδοξης Πίστης στο ποίμνιο του Χριστού , το οποίο τόσο βασανίστηκε και κινδύνευε άμεσα από αλλοτρίωση ηθών με την εισαγωγή ξενόφερτων συνηθειών και της ημιμάθειας που το διέκρινε όπως είπαμε. Έτσι κάνουμε λόγο για τους λεγόμενους ‘ΚΟΛΛΥΒΑΔΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ’ χαρακτηρισμό που τους απέδωσαν οι αντίπαλοί τους εξαιτίας της έριδας των μνημόσυνων, για τα οποία οι Άγιοι Πατέρες δίδασκαν ότι η Κυριακή ήταν ημέρα αναστάσιμη και δεν επιτρέπεται η τέλεση μνημόσυνων σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες .Τα μνημόσυνα είναι κανονικά για την ημέρα του Σαββάτου κατά την οποία η Εκκλησία στα λειτουργικά της ιερά βιβλία αναπέμπει ύμνους και δεήσεις για τους άγιους μάρτυρες και τους κεκοιμημένους μας. Πρωτοστάτες αυτού του αγίου κινήματος των ΄΄Κολλυβάδων Πατέρων ΄΄ ήταν οι Άγιοι της  Εκκλησίας Κοσμάς ο Αιτωλός , Μακάριος Νοταράς, Νικόδημος Αγιορείτης και Αθανάσιος Πάριος, αλλά και οι Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης, Χριστόφορος Προδρομίτης , Ιάκωβος Πελοποννήσιος.Nικόλαος Πλανάς και άλλοι πολλοί, οι οποίοι με την γραφίδα τους, το κήρυγμα τους, με την ζωή τους , με στερήσεις και διωγμούς επέμειναν στην ορθοπραξία για μια ανόθευτη ορθόδοξη ζωή.

     Πυρήνας της διδασκαλίας τους ήταν η συνεχής θεία μετάληψη που πρέπει να είχαν και να έχουν οι πιστοί χριστιανοί ,διότι τότε δυστυχώς λόγω παρερμηνειών , κακοδοξιών και σκοπιμοτήτων οι χριστιανοί είχαν οδηγηθεί σε αποχή από την Θεία Μετάληψη. Έδωσαν μεγάλο αγώνα με κίνδυνο την ζωή τους πολλές φορές για την σωστή χρήση της νηστείας, της εξομολόγησης και της συνεχούς προσέλευσης στο Άγιο Ποτήριο  σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες και την διδασκαλία των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας.

     Άλλο σπουδαίο και σημαντικό σημείο της διδασκαλία τους ήταν επίσης ο αναστάσιμος χαρακτήρας της Κυριακής και η υπόμνηση των λειτουργικών προνομίων που απορρέουν απ αυτή όπως η κατάλυση της νηστείας , η όρθια στάση προσευχής των πιστών κατά την Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία χωρίς γονυκλισία και η μη τέλεση μνημόσυνων.Η Εκκλησία μας όρισε το Σάββατο της Διακαινησίμου για να τιμούμε την μνήμη τους. Ας επικαλούμαστε τις Άγιες πρεσβείες τους στην ζωή μας.

Δημ.Τζαφέρης Θεολόγος

             Λαμπαδάριος Ιερού μας Ναού