Είναι πάντα δύσκολο να δώσει κανείς με λόγια εκείνο που νιώθει στην καρδιά του και είναι χίλιες φορές πιο δύσκολο, όταν αυτό που νιώθει είναι τόσο μεγάλο και τόσο δυνατό, που τα λόγια δεν το χωρούν.Κι εμείς προσπαθούμε κάθε χρόνο αυτή τη μέρα, με τα φτωχά και χιλιοειπωμένα λόγια μας να μιλήσουμε για τη σημασία της σημαντικότερης μέρας της νεότερης ιστορίας μας. Τι να πούμε λοιπόν. Να μιλήσουμε για την ιστορία της 28^ης Οκτωβρίου. Να αραδιάσουμε ονόματα, χρονολογίες. Να αναφέρουμε βουνά και πολιτείες ή να ζητήσουμε τη βοήθεια των αριθμών. Τόσοι εμείς, τόσοι οι εχθροί, τόσα τα δικά μας τουφέκια, τόσα τα δικά τους, τα τανκς, τα κανόνια, τα βομβαρδιστικά. Μα το 40 δεν είναι μονάχα αριθμοί. Ίσα ίσα. Αν κάτι εξευτελίσθηκε, καταφρονέθηκε και περιγελάστηκε πιο πολύ είναι οι αριθμοί και η λογική τους. Δεν ήταν οι αριθμοί που ξεσήκωσαν το λαό μας, που συντρίψανε τη φτώχεια και τo ατσάλι. Κάτι άλλο πρέπει να ήταν. Ήταν αυτό που λέμε ψυχή.

    Εκείνες τις μέρες του 40, ολόκληρη η Ευρώπη κείτονταν στον τάφο. Ήταν εδώ που οι αριθμοί τσαλαπατήθηκαν για πρώτη φορά. Έθνη πανένδοξα με πλούτη κι εκατομμύρια μαχητές συντρίφτηκαν μέσα σε λίγες μέρες. Ήταν τότε που ο Χίτλερ καλλιέργησε στα μυαλά των συμπολιτών του το μίσος και την απέχθεια για τους άλλους λαούς μέσω της δήθεν ανωτερότητας της γερμανικής φυλής. Στράφηκε ενάντια στους Εβραίους και στους άλλους ξένους, συνήθεις φταίχτες σε περιόδους πολιτικής και οικονομικής κρίσης κατά την αντίληψη πολλών. Μέσα σε 2 βδομάδες κουφάρι άψυχο η Πολωνία κι ευθύς το Βέλγιο και η Ολλανδία. Οι Γάλλοι οι περήφανοι νικητές του Πρώτου παγκόσμιου πολέμου, διαλυμένοι και εξευτελισμένοι σέρνονταν γλείφοντας την μπότα του κατακτητή. Αυτή ήταν η μεγάλη Ευρώπη, η ένδοξη, η ως χθες αήττητη και ξιπασμένη.Από τον Ατλαντικό μέχρι τη γαλανή Μεσόγειο, αίμα και φρίκη και θάνατος.

 Τα πανίσχυρα σιδερόφρακτα κτήνη που είχαν κάνει σημαία τους το φόνο, είχαν ρίξει λάσπη και ντροπή στο πρόσωπο του 20^ου αιώνα. Στο πρόσωπο του πολιτισμού. Εκείνες τις ίδιες ώρες του 40, λες και μέσα στο μεθύσι του φόνου την είχαν ξεχάσει, απόμεινε μια άκρη γης που δεν είχε ακόμη προσκυνήσει. Μια άκρη ασήμαντης και φτωχικής γης που την κατοικούσαν μια χούφτα άνθρωποι, δεν είχε σκύψει ακόμη το κεφάλι.

 Κι όταν ξημέρωσε η 28^η Οκτωβρίου 1940 και ο ελληνικός λαός ξυπνούσε από τα ουρλιαχτά των σειρήνων, απορημένος προσπαθούσε να καταλάβει τι γίνεται. Πόλεμος. Σ΄εμάς.Αυτοί οι παντοδύναμοι οι χορτασμένοι, ζήλεψαν το δικό μας καρβέλι. Αυτοί που σώριασαν βουνά τους νεκρούς κι έκαψαν και γκρέμισαν και βασάνισαν ζήλεψαν τα δικά μας καλύβια. Μύρισαν και το δικό μας αίμα. Έτσι χωρίς καμία αφορμή. Έπρεπε λοιπόν μόνο γι αυτό να ντυθούνε στα μαύρα τόσες μάνες, να μείνουν ορφανά τόσα παιδιά, να οδηγηθούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης τόσοι νέοι και νέες, Ε λοιπόν ΟΧΙ.Αυτό το ΟΧΙ το είχαν ξεχάσει. Αυτό το ΟΧΙ που με μιας άστραψε κεραυνός από 8 εκατομμύρια ελληνικές καρδιές. Ξέχασαν αυτό ακριβώς που μας κράτησε μέσα στους αιώνες ζωντανούς και ελεύθερους. Στην αρχή μας πνίγει η οργή κι η αγανάκτηση που γρήγορα γίνεται σαρκασμός και περίγελο.Έτσι είμαστε εμείς οι μικροί. Ίδια παιδιά. Το γλεντούμε. Κι ο πόλεμος γίνεται τραγούδι. Όχι πως δεν υπολογίζουμε τους αριθμούς. Ξέραμε ότι τον φασισμό τον στηρίζουν 8 εκατομμύρια λόγχες. Εμείς είμαστε μόνο 8 εκατομμύρια ψυχές όλες κι όλες. Όμως ψυχές ελληνικές.

  Έτσι αμέσως στην Πίνδο η άμυνα γίνεται επίθεση. Μέσα σε λίγες μέρες οι εισβολείς σταματούν τρομαγμένοι και παίρνουν το δρόμο της φυγής. Τα παιδιά της Ελλάδας ξεκινούν για το μεγάλο πανηγύρι. Τρέχουν να βοηθήσουν τους λίγους υπερασπιστές της Πίνδου που αγωνίζονται μέσα σε άνισες συνθήκες. Να αντισταθούν πλήρως, αποφασιστικά, αδιαπραγμάτευτα και ανυποχώρητα.Κι ανάμεσά τους οι ηρωικές γυναίκες της Πίνδου σωστές Σπαρτιάτισσες τους δυναμώνουν και τους ζεσταίνουν με την παρουσία τους.

  Δεν νικιέται ένας λαός που κι οι γυναίκες πολεμούν σαν άνδρες, που κι οι γυναίκες δείχνουν με το παράδειγμά τους το δρόμο του χρέους. Πανηγυρίζει η πατρίδα σήμερα το εθνικό της πανηγύρι. Το πλήρωσε ακριβά. Κι αυτά όμως που πληρώσαμε κι άλλα τόσα ακόμη να πληρώναμε αφού γι αντάλλαγμα έχουμε τη λευτεριά μας.Γι αυτό την είπανε απ΄τα κόκαλα βγαλμένη, γιατί ήθελε τα κόκαλα των Ελλήνων για να λιπανθεί, να θραφεί και να μπορεί να μας χαρίσει σήμερα τους καρπούς της.

  Επομένως, όλοι εμείς σήμερα, που μαζευτήκαμε εδώ για να τιμήσουμε το έπος του40, είτε από κοινωνική υποχρέωση είτε από εσωτερική παρόρμηση ας μην σταθούμε μόνο σε πανηγυρισμούς και θριαμβολογίες. Οι αγωνιστές του 40 απαιτούν από μας κάτι πολύ πιο απλό: να σκύψουμε για λίγο στη θυσία τους και να αντλήσουμε από αυτή οποιοδήποτε προβληματισμό και ερέθισμα αποβεί χρήσιμο και για τη δική μας ζωή. Απαιτούν να θυμηθούμε τις μέρες εκείνες, όχι για να επαναπαυθούμε στις δάφνες του παρελθόντος, όπως συνηθίζουμε να κάνουμε εμείς οι νεοέλληνες, όσο λαμπρές και αν είναι, αλλά για να μετουσιωθούν οι αξίες τους και να γίνουν σπέρματα μια νέας ζωής.

 Οι αξίες των Ελλήνων του 40 όμως και κυρίως η έννοια της Αντίστασης σήμερα παίρνουν οικουμενικές διαστάσεις καθώς όλος ο πλανήτης βρίσκεται σε μια κατάσταση επικίνδυνα ασταθούς ισορροπίας, με αυταρχικά και εθνικιστικά καθεστώτα σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, με κατ΄επίφαση δημοκρατίες να επιβάλλουν τα οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα, με την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

 Ας κοιτάξουμε την ύπουλη και αρπαχτική βουλιμία των σύγχρονων εχθρών μας και ας θάψουμε τα παρανοϊκά σχέδιά τους οριστικά και αμετάκλητα. Κι αν η μοίρα κάποτε αναστήσει μπροστά μας ένα νέο 40 ξανά με ένα ΟΧΙ να απαντήσουμε.

 Σας ευχαριστώ.

Ευαγγελία Σταμέλου,

υποδιευθύντρια 4ου Δημοτικού Σχολείου Θήβας

Ο εόρτιος λόγος αυτός εκφωνήθηκε την 28η Οκτωβρίου 2013 κατά την τέλεση της Δοξολογίας στον Ι.Ν Αγίου Γεωργίου Θηβών.