Ειναι δύσκολο γιὰ ἕνα παιδὶ νὰ ἐννοήση τὴν ἀτμόσφαιρα ποὺ ἐπικρατεῖ στὴν ᾿Εκκλησία. ᾿Αρχικὰ αὐτὸ μόνον παρατηρεῖ. Βλέπει τοὺς ἀνθρώπους συγκεντρωμένους καὶ τελετές, τὶς ὁποῖες δὲν καταλαβαίνει ἀκόμη, καὶ ἀκούει ἀκατανόητα λόγια. ᾿Εν τούτοις, ἡ ἴδια ἡ ἐπισημότης καὶ ἑορταστικότης τῆς ᾿Εκκλησίας ἔχει ἕνα ἀνυψωτικὸ ἀποτέλεσμα ἐπάνω του. ῞Οταν ἕνα παιδὶ δύο ἐτῶν θέλη νὰ συμμετάσχη στὴν ᾿Εκκλησία, νὰ ψάλη, νὰ ὁμιλήση ἤ νὰ κάνη τὸ σταυρό του – σὲ αὐτὸ βλέπουμε τὴν ἀνυψωμένη κατάστασι τῆς ψυχῆς του, στὴν ὁποία αὐτὸ ἔχει ἄθελά του περιέλθη. Τὸ λέγουμε αὐτὸ ἀπὸ ἁπλῆ παρατήρησι. ῞Ομως ὑπάρχει ἐπίσης καὶ κάτι ὑψηλότερο ἀπὸ τὶς αἰσθήσεις μας. ῾Ο Χριστὸς εἶναι ἀοράτως παρὼν στὴν ᾿Εκκλησία καὶ βλέπει τὸ παιδί, τὸ εὐλογεῖ καὶ τὸ δέχεται μέσα στὴν ἀτμόσφαιρα τῆς Χάριτος τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος.

῾Η Χάρις τὸ περιτυλίσσει, ὅπως ὁ θερμὸς ἄνεμος περιπτύσσεται ἕνα βλασταράκι στὸν κάμπο, βοηθώντας το νὰ μεγαλώση ἀργὰ καὶ σταδιακά, νὰ πιάση ρίζες καὶ νὰ ἀναπτυχθῆ. Γι᾿ αὐτὸ ἡ μητέρα σπεύδει νὰ φέρη τὸ παιδί της στὸν Χριστό, στὴν Χάρι Του, ἄσχετα ἄν αὐτὸ δὲν ἔχει καθόλου ἐπίγνωσι αὐτῆς τῆς ἐπαφῆς μὲ τὴν δωρεὰ τῆς Χάριτος. Αὐτὸ ἀφορᾶ εἰδικὰ τὴν Θεία Κοινωνία, τὴν πιὸ στενὴ ἕνωσι μὲ τὸν Χριστό. ῾Η μητέρα φέρνει τὸ βρέφος της στὸ Μυστήριο αὐτό, ἐνῶ αὐτὸ εἶναι ἀκόμη μωρὸ στὴν ἀγκαλιά της. Κάνει ἡ μητέρα καλά; «῎Αφετε τὰ παιδία ἔρχεσθαι πρός με, καὶ μὴ κωλύετε αὐτά··τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ». ῏Αρά γε, μπορεῖ κανεὶς νὰ εἴπη μετὰ βεβαιότητος, ὅτι καὶ τότε ἐκεῖ στὶς πεδιάδες τῆς Παλαιστίνης, τὰ παιδιὰ ἐκεῖνα εἶχαν ἤδη κατανοήσει τὴν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ, καθισμένα στὰ πόδια τοῦ Διδασκάλου καὶ ἀκούοντα τὸ Κήρυγμά Του; ῎Ας μὴ τὸ λέγουμε αὐτό, διότι ὁ ἴδιος ὁ Εὐαγγελιστὴς παρατηρεῖ ὅτι «προσέφερον αὐτῷ παιδία, ἵνα αὐτῶν ἅψηται (γιὰ νὰ τὰ ἀγγίξη)· οἱ δὲ μαθηταὶ ἐπετίμων τοῖς προσφέρουσιν». Οἱ μητέρες προσέφεραν τὰ βρέφη τους μὲ σκοπὸ ἁπλῶς νὰ ἀγγίξη τὰ παιδιά τους μὲ τὰ Χέρια Του καὶ ὄχι γιὰ νὰ τὰ διδάξη θεία γνῶσι.

῾Η ἐξασφάλισις τῆς ἐπαφῆς τῶν παιδιῶν μὲ τὴν πνευματικὴ Χάρι εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πρῶτα, βασικὰ ἐνδιαφέροντα τοῦ Χριστιανοῦ, ὁ ὁποῖος φροντίζει γιὰ τὰ παιδιά του, καὶ τὸ καθῆκον τῆς Χριστιανικῆς κοινωνίας, ἡ ὁποία ἐνδιαφέρεται γιὰ τοὺς νέους της. ᾿Εδῶ εὑρίσκεται ἡ θύρα γιὰ μία σωστὴ ᾿Ορθόδοξη Χριστιανικὴ ἀνατροφή. ῾Ο φωτισμός, ἡ εὐλάβεια καὶ ἡ χαρά, καθὼς ἐμφανίζονται στὴν ἀναπτυσσόμενη συνειδητότητα τοῦ βρέφους, ἀποτελοῦν τὴν ἐξωτερικὴ ἔνδειξι τοῦ γεγονότος, ὅτι ὁ μικρὸς Χριστιανὸς αἰσθάνεται θερμότητα ἀπὸ τὴν θεία πηγὴ ἐντός του. Καὶ ἔστω κι ἄν δὲν τὸ αἰσθάνεται, ἡ ἀόρατη δρᾶσις τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ δὲν παύει· ἐμεῖς μόνον δὲν τὴν βλέπουμε, ὅπως δὲν βλέπουμε καὶ τὴν ἐπίδρασι τοῦ ἡλίου στὴν ὑγεία μας ἀμέσως καὶ διὰ μιᾶς. Στὴν Χριστιανικὴ γραμματεία ἔχουμε τέτοια ἁπτὰ παραδείγματα τῆς διαθέσεως τῶν ψυχῶν τῶν παιδιῶν κατὰ τὴν διάρκεια τῆς προετοιμασίας γιὰ ᾿Εξομολόγησι καὶ Θεία Κοινωνία, ὅπως καὶ μετὰ τὴν ᾿Εξομολόγησι καὶ μετὰ τὴν Κοινωνία τῶν ῾Αγίων Μυστηρίων.

Μετάφρασις ἀπὸ τὰ ἀγγλικὰ ἀπὸ σχετικὸ ἄρθρο

τοῦ ἀειμνήστου Πρωτοπρεσβυτέρου π. Μιχαὴλ Πομαζάνσκυ († 1988).