”…Να ὀνομάσουμε τὸν Χρυσοστομο φίλο γνήσιο τῆς Θεοτόκου; Ναί, καὶ αὐτὸ τὸ ἀξιώθηκε! Εὑρισκόμενος ὁ Ἅγιος για τὴν ἀσθένειά του ἔξω ἀπὸ τὴν Κων/λη, ἐκεῖ που προσευχόταν κατὰ τὸ μεσονύκτιο, εἶδε ξύπνιος τὴν Κυρία Θεοτόκο, ἡ ὁποία ἦλθε πρὸς αὐτὸν μὲ ἀπειρο φῶς καὶ ἔχοντας τριγύρω τῆς πλῆθος ἀπὸ ἄνδρες καὶ γυναῖκες τοῦ εἶπε αὐτὰ μὲ φωνὴ χαριέστατη: «Ἰωάννη, τοῦ ἐμοῦ θεράπων Υἱοῦ καὶ Θεοῦ, καλὰ ἀγωνίστηκες τὸν ἀγῶνα τῆς ἀσκήσεως, καλὰ ἐποίμανας τὸ λογικὸν ποίμνιον, ἀλλὰ ἀνδρίζου ἀκόμη καὶ κραταιοῦ. Διότι ἰδοὺ καὶ μαρτυρικὸς σὲ ἀναμένει δρόμος καὶ ἀθλητικὸ σὲ περιμένει στάδιο διὰ ποικίλων πόνων καὶ πειρασμῶν, για να καταστῇ φανερὴ ἡ δοκιμασία σου καὶ στῇ γῆ καὶ τὸν οὐρανό…. Ἂς ἀγαλλιασθὴ λοιπὸν καὶ ἂς χαρῇ τὸ πνεῦμά σου, διότι σὲ ἔχει ἀποταμιευθεῖ καὶ χαρὰ στους οὐρανούς, ἀνάλογα μὲ τὶς θλίψεις σου».

Ἐπίσης καὶ ἡ θαυμαστὴ ὀπτασία που εἶδε ὁ ἅγιος Κύριλλος ὁ Ἀλεξανδρείας.Ὁ θεῖος του πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Θεοφίλος εἶχε ἐχθρὸν τὸν ἅγιο Χρυσοστομο… Βλέπει μία φορὰ σὲ ὅραμα τὴν Κυρία Θεοτόκο, μαζὶ καὶ τὸν ἅγιο Χρυσοστομο, να συνομιλοῦν μεταξὺ τοὺς σὲ ἕνα πάμφωτο καὶ ὡραιότατο τόπο. Βλέποντας τούς, ὅμως, ἐπιθυμοῦσε καὶ ἐζητοῦσε να πάη κοντὰ καὶ αὐτὸς ἀλλὰ ὁ θεῖος Χρυσόστομος τὸν ἐπιτιμοῦσε καὶ τὸν ἐμπόδιζε.

Τότε, ἀκούει φωνὴ ἀπὸ τὴν Θεοτόκο, ποὺ ἔλεγε πρὸς τὸν Χρυσοστομο αὐτά: Συγχώρησε τὸν χάριν ἐμοῦ (για χάρι δική μου), διότι πολλὰ ἐπάσχισε, ἐκοπίασε για ἔμενα, καταντροπιάσας τὸν ὑβριστῇ Νεστόριο, καὶ ἔμενα Θεοτόκο μὲ ἀνακήρυξε. Ἀπὸ ἄγνοια τὴν ἀσχήμη για σένα ὑπολήψη – γνώμη ἐσχημάτισε καὶ θὰ φανέρωση αὐτήν, ποὺ ἀπέκτησε μὲ ἐπιγνώση. Μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸ ὅραμα ὁ ἅγιος Κύριλλος, ἔγινε μεγάλος φίλος τοῦ Χρυσοστόμου, ἐπαινώντας αὐτὸν καὶ συνέγραψε πρόχειρα καὶ τὸν βίον Τοῦ…”.

Λόγος ἐγκωμιαστικὸς τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου