Η λέξη οἰκογένεια ὑπάρχει καθημερινά στό λεξιλόγιο ὅ λων μας. «Θέλω νά κάνω οἰκο γέ-νεια, ἡ οἰκογένειά μου, θά φᾶμε οἰκογενειακά, θά βγοῦμε μέ τήν οἰκογένεια» εἶναι μερικές μόνο ἐκφρά σεις ἀπό αὐτές πού ὅλοι μας χρησιμοποιοῦμε καθημερινά στή ζωή μας.

Τί εἶναι ὅμως οἰκογένεια; Ἐξ’ ὁρισμοῦ οἰκογένεια εἶναι μία ὁμάδα ἀτόμων πού συμβιώνουν καί συνδέονται μέ ἰσχυρούς βιολογικούς καί συναισθηματικούς δεσμούς ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τήν πρωτο γενῆ ὁμάδα τοῦ κοινωνικοῦ σώματος. Πρόκειται γιά ἕνα θεσμό διαχρονικό πού ἀριθμεῖ σχεδόν τά ἴδια χρόνια μέ τόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος πολύ γρήγορα κατάλαβε ὅτι χρειάζεται τήν οἰκογένεια ὄχι μόνο γιά τή διαι- ώνιση τοῦ εἴδους του, ἀλλά καί γιατί εἶναι ὄν κοινωνικό καί δέν εἶναι πλασμένος γιά νά ζεῖ μόνος. Ἐξ’ ἄλλου καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας ἔζησε μέσα στήν στοργή καί τή θαλπωρή τῆς οἰκογένειας.

Πέρα ὅμως ἀπό τούς ἐπιστημονικούς ὁρισμούς γιά ὅλους ἐμᾶς οἰκογένεια εἶναι ἁπλά... τό σπίτι μας! Τό καταφύγιό μας καί οἱ ρίζες μας στή ζωή. Ἕνα σπίτι πού γιά τούς περισσότερους ἀνθρώπους δέν εἶναι ἰδανικό, ἀλλά μέ καθημερινά ἄγχη, προβλήματα, ἀγωνίες γιά ἄλλους μικρότερες καί γι’ ἄλλους μεγαλύτερες.

Παρά τά ὅποια προβλήματα πού συνεπάγεται ὅμως ἡ δημιουργία οἰκογένειας ὁ θεσμός αὐτός δέν ἀμφισβητήθηκε ποτέ... ὥς σήμερα. Γιατί σήμερα εἶναι πολλοί αὐτοί πού μιλοῦν γιά κρίση τοῦ θεσμοῦ καί ὑποστηρίζουν πώς ἡ οἰκογένεια ἀπει λεῖται ἀπό ἐμᾶς τούς ἴδιους. Πράγματι στίς ἡμέρες μας παρατηροῦνται κάποια φαινόμενα πού δέν εὐνοοῦν τήν οἰκογένεια. Πρῶτα ἀπ’ ὅλα ἡ ἔλλειψη οὐσιαστικῆς ἐπικοινωνίας μεταξύ τῶν μελῶν τῆς οἰκογένειας. Ζοῦμε σέ μία ἐποχή πού τό κυνήγι τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν ἔχει ἐπιβάλλει σέ ὅλους μας γρήγορους, ἐξαντλητικούς ρυθμούς ζωῆς. Ἀποτέλεσμα εἶναι οἱ νεότεροι νά μήν ἔχουν τό χρόνο καί τή δυνατό- τητα νά κάνουν οἰκογένεια καί αὐτοί πού ἤδη ἔχουν νά τῆς ἀφιερώνουν ἐλάχιστο χρόνο. Τό ἐπιχείρημα εἶναι ὅτι δουλεύοντας προσφέρουμε τό καλύτερο στήν οἰκογένειά μας ἀγνοώντας πολλές φορές ὅτι τό καλύτερο γι’ αὐτήν βρίσκεται μακριά ἀπό τά ὑλικά ἀγαθά πού νομίζουμε ὅτι ἔχουμε τόσο πολύ ἀνάγκη! Ἔτσι, τά μέλη τῆς οἰκογένειας ἀπομακρύνονται μέ ἀποτέλεσμα τόν αὐξημένο ἀριθμό διαζυγίων καί τή χαλάρωση τοῦ οἰκογενειακοῦ ἱστοῦ.

Ἐπιπλέον σήμερα προβάλλονται γενικώτερα διαφορετικά πρότυπα σέ σχέση μέ τό παρελθόν καί σέ αὐτό τό σημεῖο εἶναι καθοριστικός ὁ ρόλος τῶν ΜΜΕ. Οἱ παράγοντες πού ἐπηρεάζουν στήν ἀλλαγή τῶν προτύπων εἶναι πολλοί. Συγκεκριμένα ἡ διεύ ρυνση τοῦ ρόλου τῆς γυναίκας στή σύγχρονη κοινωνία καί ἡ γρηγορότερη ὡρίμανση τῶν νέων –φαινόμενα στήν οὐσία τους θετικά- πολλές φορές προκαλοῦν σύγχυση, γιατί ἀποκτᾶ κανείς μία δύναμη πού δέν γνωρίζει πάντα τόν τρόπο νά τήν χρησιμοποιήσει. Οἱ ρόλοι συγκρούονται καί δημιουργοῦνται καταστάσεις πού δέν στηρίζουν τήν οἰκογένεια.

Ἔτσι παρατηρεῖται τά τελευταῖα χρόνια μία τάση ἀπομάκρυνσης τῶν ἀνθρώπων ἀπό τήν ἰδέα τῆς οἰκογένειας. Οἱ νέοι διστάζουν νά κάνουν αὐτό τό βῆμα, προτιμοῦν τή συμβίωση καί ὄχι τό γάμο ἤ τήν τεκνοποίηση ἐκτός γάμου!!! Ἡ οἰκογένεια θεωρεῖται ἕνα εἶδος δέσμευσης πού ἀντιτίθεται στήν ἀνεξαρτησία πού μέ τόσο κόπο ἀποκτήθηκε ἰδιαίτερα ἀπό τίς γυναῖκες.

Ὡστόσο, πρέπει νά παρατηρηθεῖ ὅτι ἡ ἔκταση τῶν φαινομένων αὐτῶν δέν μπορεῖ, ἀκόμη τουλάχιστον, νά χαρακτηριστεῖ ἀνησυχητικά μεγάλη. Ἐπιπλέον ἡ δύναμη τῆς οἰκογένειας εἶναι τέτοια πού τήν θωρακίζει ἀπέναντι στίς ὅποιες τάσεις. Κι αὐτό γιατί ἡ οἰκογένεια ὅσες εὐθύνες κι ἄν συνεπάγεται προσφέρει χαρές πού ὁλοκληρώνουν τόν ἄνθρωπο. Χαρές πού δέν ἀναπληρώνονται πουθενά ἀλλοῦ. Ἄλλωστε ἡ οἰκογένεια  εἶναι τό κύτταρο τῆς κοινωνίας καί ὅπως κάθε κύτταρο ἔχει τούς δικούς της μηχανισμούς ἄμυνας ἀπέναντι σέ κάθε κίνδυνο.

Καλό ὅμως εἶναι νά ἔχουμε τά μάτια μας ἀνοιχτά σέ τέτοιου εἴδους φαινόμενα, γιατί μέ τήν ἀδιαφορία μας οἱ διάφορες τάσεις δέν ἀργοῦν νά γίνουν ἀνεξέλεγκτες.

Εὐαγγελία Τσέλλου

Φιλόλογος