Οἱ Κολλυβάδες πατέρες διέγνωσαν τὸν κίνδυνο ποὺ διέτρεχε ὁ Ἑλληνισμὸς τόσο ἀπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγὸ ὅσο καὶ ἀπὸ τὴν ἄκριτη εἰσροὴ τοῦ δυτικοῦ πνεύματος καὶ ἀντέταξαν σ’ αὐτὰ τὴν ἐπιστροφὴ καὶ τὸν ἀναβαπτισμὸ στὴν αὐθεντικὴ Ὀρθόδοξη παράδοση.
     Κύρια γνωρίσματα τοῦ κολλυβαδικοῦ κινήματος ἦταν ἡ βίωση καὶ ἐκδήλωση μιᾶς βαθύτατης πνευματικότητας, ἡ οὐσιαστικὴ γνώση καὶ ἐμπειρία τῆς ἐκκλησιαστικῆς παράδοσης καὶ θεολογίας, ἡ ἀντίθεση στὸ μονόπλευρα ὀρθολογιστικὸ πνεῦμα τοῦ Διαφωτισμοῦ καὶ τοῦ ἄθεου ἠθικισμοῦ, ὁ τονισμὸς τῆς μεγάλης ἀξίας τῆς λατρευτικῆς ζωῆς καὶ τῆς μετοχῆς στὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἰδίως τῆς Θείας Μεταλήψεως.
     Οἱ Κολλυβάδες πατέρες ἀνέπτυξαν ἔντονη συγγραφικὴ καὶ ἐκδοτικὴ δραστηριότητα μὲ ἀνεκτίμητη προσφορὰ στὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὸ Γένος. Παρατηρεῖται, ἔτσι, μία πληθωρικὴ ἐκδοτικὴ κίνηση ποὺ ἀφορᾶ κείμενα μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, τὰ ὁποῖα ἐπανεκδίδονται ἐκείνη τὴν περίοδο. Ἔχουμε, ἐπίσης τὴν ἐπιμέλεια καὶ τὴ συλλογὴ κειμένων ἀπὸ τὴν νηπτικὴ γραμματολογία, τὰ ὁποῖα συλλλέγει ὁ ἅγιος Μακάριος Νοταρᾶς καὶ ἐπιμελεῖται ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ ἔργο τους Φιλοκαλία τῶν νηπτικῶν πατέρων. Ἕνα ἔργο ποὺ θὰ σηματοδοτήσει τὴν πορεία τῆς φιλοκαλικῆς ἀναγεννήσεως τόσο στὴν Ἑλλάδα ὅσο καὶ σὲ ἄλλες Ὀρθόδοξες χῶρες.
      Στοὺς κυριότερους ἐκπροσώπους τοῦ κολλυβαδικοῦ κινήματος συγκαταλέγονται ὁ ἅγιος Νικόδημος Ἁγιορείτης, ὁ ἅγιος Μακάριος Νοταρᾶς, Ἐπίσκοπος Κορίνθου, ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος, ὁ ἱεροδιάκονος Νεόφυτος Καυσοκαλλυβίτης, ὁ Γέρων Ἱερόθεος, κ.ἄ., καὶ στοὺς νεώτερους χρόνους οἱ «ἅγιοι» τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων μας, οἱ πρωτοξάδελφοι Ἀλέξανδροι Παπαδιαμάντης καὶ Μωραϊτίδης καὶ ὁ λογοτέχνης, ἐραστὴς καὶ ἐκφραστὴς τῆς γνήσιας Βυζαντινὴς Ὀθρθόδοξης Παράδοσης, ὁ κὺρ Φώτης Κόντογλου. Καὶ στοὺς δικοὺς μας ἀκόμη, τοὺς τωρινοὺς καιροὺς τῆς ἀπιστίας καὶ ἀμφισβήτησης, τῆς θεοποίησης τῆς ὕλης καὶ τῆς μηχανῆς, ὁ Θεὸς ἀνέδειξε ὁσιακὲς καὶ ἅγιες μορφὲς ὅπως τὸν ἅγιο Ἄνθιμο τῆς Χίου, τὸν ἅγιο Σάββα τῆς Καλύμνου, τὸν π. Φιλόθεο Ζερβάκο, τὸν π. Ἀμφιλόχιο Μακρῆ, τὸν π. Παΐσιο Ἁγιορείτη, τὸν π. Πορφύριο τὸν Καυσοκαλυβίτη, τὸν π. Ἰάκωβο Τσαλίκη κ. ἄ.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ζ. ΣΟΦΙΑΝΟΣ (+), «ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ – Σταθερὴ πορεία καὶ ἀγῶνες αἰώνων», σελ. 32-34, ἔκδ. Ἱ. Μ. Μεγάλου Μετεώρου, 2007.

Η Εικόνα των Αγίων είναι έργο του Μακαριστού Αγιογράφου Ηλιού Δημητρέλου και φυλάσσεται στην Ι.Μ Αγίου Νικολάου Άνδρου.

Αντίγραφό της βρίσκεται στον Ναό μας.