Ἡ τρίτη ἡλικία, τὰ γηρατειά, εἶναι ἕνα πολὺ σημαντικὸ κεφάλαιο τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Βέβαια τὸ γῆρας εἶναι μιὰ βιολογικὴ-φυσικὴ πορεία τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Ὅλοι θὰ διέλθουμε αὐτὸ τὸ στάδιο. Ὡστόσο δὲν εἶναι μόνον θέμα βιολογικό. Εἶναι ἕνα θέμα ποὺ ἔχει καὶ τὴν πνευματική του διάσταση. Σ᾿ αὐτὸ τὸ σημεῖο ἀξίζει νὰ προσεγγίσουμε τὸν Ἱερὸ Χρυσόστομο τὸν μεγάλο Πατέρα τῆς Ἐκ κλησίας μας καὶ νὰ προσέξουμε τὶς ἐπισημάνσεις του γιὰ τὰ γηρατειά.

Διδάσκει ὁ ἱερὸς πατὴρ καὶ λέγει ὅτι ὁ ἡλικιωμένος, πιστὸς χριστιανός, δὲν πρέπει νὰ σταματήσει τὸν πνευματικό του ἀγῶνα. Ἰδιαίτερα τώρα, σ᾿ αὐτὴ τὴν ἡλικία, πρέπει, μάλιστα, ν᾿ αὐξήσει τὴν εὐσέβειά του. Χαρακτηριστικὰ τονίζει ἀπευθυνόμενος στὸν ἡλικιωμένο ὅτι: «Μὴ μοῦ ἀπαριθμεῖς τὰ παλαιὰ κατορθώματα, τώρα περισσότερο νὰ φέρεσαι σὰν νέος καὶ νὰ αἰσθάνεσαι ἀκμαῖος». Καὶ συνεχίζει γράφοντας ὅτι ἐδῶ στὴ πνευματικὴ ζωὴ δὲν ἔχουμε νὰ κάνουμε μὲ τὴ δύναμη τοῦ σώματος, ἀλλὰ μὲ τὴ δύναμη τῆς ψυχῆς. Οἱ ἐπιθυμίες καὶ οἱ δόξες τῆς ζωῆς ποὺ κυριαρχοῦν στὴ νεότητα, στὸ γῆρας ὑποχωροῦν καὶ τὸ ἀτίθασο τῆς ψυχῆς ἰσορροπεῖται. Ὁ πιστὸς σκεπτόμενος καὶ τὸ τέλος τῆς ζωῆς καὶ τὴν τελικὴ κρίση ἐνώπιον τοῦ Δικαιοκρίτου Χριστοῦ καθίσταται περισσότερον προσεκτικός, πιὸ ὥριμος.

Λέγει ἀκόμη ὁ Ἱ. Χρυσόστομος ὅτι εἶναι κακὸ νὰ ἐνεργεῖ ἕνας γέρος ὡς νέος. «Πραγματικὰ εἶναι ντροπὴ καὶ πρᾶγμα γελοῖο, ἀπὸ ἔξω νὰ στολίζεται κανεὶς μὲ ἄσπρα μαλλιὰ καὶ ἀπὸ μέσα νὰ σκέπτεται σὰν παιδί. Καὶ ἂν τὸν προσβάλει κάποιος νέος ἀμέσως προβάλλει τὰ ἄσπρα μαλλιά. Ἐσὺ νὰ τὰ σεβαστεῖς πρῶτος. Ἂν ὅμως ἐσὺ δὲν σέβεσαι τὰ δικά σου καὶ μάλιστα, ὅταν εἶσαι γέρος, πῶς ἔχεις τὴν ἀξίωση νὰ σεβαστεῖ τὰ δικά σου ἄσπρα μαλλιὰ ὁ νέος; Δὲν σέβεσαι τὰ ἄσπρα μαλλιά, ἀλλὰ τὰ ντροπιάζεις. Ὁ Θεὸς σὲ τίμησε μὲ τὰ ἄσπρα μαλλιά, σοῦ ἔδωκε μεγάλη τιμή». Ὡραῖα τὸ γράφει: «Ὁ Θεὸς σὲ ἐτίμησε τῇ λευκότητι τῶν τριχῶν, ἔδωκέ σοι προεδρίαν πολλήν». Καὶ συνεχίζει ὁ σοφὸς Ἱεράρχης: «Πῶς θὰ σὲ σεβασθεῖ ὁ νέος, ὅταν ἀσελγεῖς περισσότερο ἀπ᾿ αὐτόν; Γιατὶ τὰ γηρατειὰ τότε εἶναι σεβάσμια, ὅταν κάμνουν ὅσα ἁρμόζουν σ᾿ αὐτά· ὅταν ὅμως οἱ γέροντες συμπεριφέρονται, ὅπως οἱ νέοι, τότε θὰ εἶναι πιὸ καταγέλαστοι ἀπὸ τοὺς νέους...

Γιατὶ πραγματικὰ τιμᾶμε τὰ λευκὰ μαλλιά, ὄχι ἐπειδὴ προτιμᾶμε τὸ λευκὸ ἀπὸ τὸ μαῦρο χρῶμα, ἀλλὰ γιατὶ εἶναι ἀπόδειξη τῆς ἐνάρετης ζωῆς καὶ βλέποντας ἔτσι, ἀπ᾿ αὐτὸ σκεπτόμαστε τὴν ἐσωτερικὴ λευκότητα» (ΕΠΕ 24, Ὁμιλ. Ζ´ ). Νὰ εἶναι, λοιπόν, κεκοσμημένος ὁ ἔχων ἡλικία μεγάλη, μὲ ἀρετές, αὐτὲς τῆς σωφροσύνης, τῆς ἀνδρείας, τῆς ὑπομονῆς, τῆς εὐχαριστίας πρὸς τὸν Θεόν. Ὅλοι μας, δέ, νὰ ἀποδίδουμε τιμὴ καὶ τὸν πρέποντα σεβασμὸ στοὺς γέροντες καὶ τὶς γερόντισσες, μὲ τὴν εὐχὴ πρὸς τὸν Θεόν: «Κύριε, τὸ γῆρας περικράτησον».

Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ´