Γιά τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ κατ’ ἐξοχήν χῶρος καί τρόπος προσευχῆς. Αὐτό σημαίνει ὅτι, ἡ Ἐκκλησία λειτουργεῖ καί ὡς Διδακτήριο, ὅπου οἱ Ὀρθόδοξοι πιστοί διδάσκονται τό πῶς καί τό τί, τόν τρόπον δηλαδή καί τό περιεχόμενο τόσο τῆς δημόσιας προσευχῆς ὅσο καί τῆς προσωπικῆς (ἰδιωτικῆς) προσευχῆς. Αὐτό, ἄλλωστε ἔκαμαν καί οἱ Μαθηταί, ὅταν, προκειμένου γιά τό περιεχόμενο τῆς προσωπικῆς προσευχῆς, ζήτησαν ἀπό τόν Χριστό νά τούς διδάξει: «Κύριε, δίδαξον ἡμᾶς προσεύχεσθαι» (Λουκ. ια΄ 1). Εἶναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό, τό γεγονός, ὅτι βασικές λέξεις καί ἐκφράσεις τῆς δημόσιας προσευχῆς τῆς Ἐκκλησίας χρησιμοποιοῦνται αὐτολεξεί ἀπό τούς ὀρθοδόξους πιστούς, στίς ἰδιωτικές καί προσωπικές προσευχητικές ἐπικλήσεις τους, ὅπως, λ.χ. «Δόξα τῷ Θεῷ», «Κύριε ἐλέησον», «Δόξα σοι ὁ Θεός», «Μνήσθητί μου, Κύριε», «Ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ», «Θεοτόκε, Παρθένε» κ.ἄ. Πολλοί, ἐπίσης, Ὀρθόδοξοι πιστοί, στίς ἰδιωτικές τους προσευχές, χρησιμοποιοῦν αὐτούσιες γνωστές ἱερές Ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως π.χ. τούς δύο Παρακλητικούς Κανόνες (τόν Μικρό καί τόν Μεγάλο), τό Μικρό καί τό Μεγάλο Ἀπόδειπνο, τόν Ἀκάθιστο Ὕμνο κ.ἄ.

Ὡστόσο, στήν προσωπική καί ἰδιωτική του προσευχή, ὁ πιστός ἔχει ἀνάγκη νά μιλήσει στόν Θεό, μέ τόν δικό του ἐκφραστικό τρόπο, νά διατυπώσει τίς προσωπικές σκέψεις του, νά ὁμολογήσει τίς δικές του ἁμαρτίες, νά ζητήσει τόν φωτισμό καί τόν ἁγιασμό του, νά ἱκετεύσει τό Μέγα Ἔλεος τοῦ Χριστοῦ.

Στό σημεῖο αὐτό παρουσιάζεται ἕνα πρόβλημα: ἡ προσωπική καί ἰδιωτική προσευχή δέν εἶναι εὔκολο πράγμα γιά τόν καθένα. Ὁ λαϊκός πιστός, ἄνδρας ἤ γυναίκα, συνήθως δέν γνωρίζει τό πῶς καί τό τί τῆς ἰδιωτικῆς προσευχῆς, πέρα τῶν καθιερωμένων, «Βασιλεῦ Οὐράνιε», «Πάτερ ἡμῶν» κλπ. Τό πρόβλημα αὐτό, οἱ πιστοί τό ἀντιμετωπίζουν μέ δύο τρόπους. Ἡ ἰδιωτική τους προσευχή, ἤ εἶναι ἕνας ξηρός καί ἀπρόσωπος λόγος, μιά ἀκατάσχετη ἐπαιτεία, ἡ ὁποία μεταβάλλει τόν Θεό σέ ὑπηρέτη τῶν θελήσεών μας ἤ αὐτοσχεδιάζουν (οἱ λεγόμενες «αὐτοσχέδιες προσευχές»), τό περιεχόμενο τῶν ὁποίων εἶναι συνήθως πτωχό καί ἄσχετο μέ τή θεματολογία τῆς Ὀρθοδόξου Πνευματικότητος.

Χρειάζεται, ἑπομένως, νά ὑπάρξει μιά μέση λύση. Νά εὑρεθεῖ ἕνας τρόπος ἰδιωτικῆς ἤ προσωπικῆς προσευχῆς, τό περιεχόμενο τῆς ὁποίας, ἀφ’ ἑνός, θά ἐμπνέεται ἀπό τό πνεῦμα τῶν χαρισματικῶν προσευχῶν τῆς Ἐκκλησίας καί, ἀφ’ ἑτέρου, θά ἱκανοποιεῖ τίς οὐσιαστικές ἀνάγκες τῆς Ὀρθοδόξου, ἁγιοπνευματικῆς ζωῆς τοῦ πιστοῦ. Στό σκοπό αὐτό ἐπιχειρεῖ νά συμβάλει το βιβλίο Προσευχητάριο, τό ὁποῖο περιέχει προσευχές, γιά προσωπική καί ἰδιωτική χρήση, τό περιεχόμενο τῶν ὁποίων εἶναι ἐμπνευσμένο ἀπό τίς χαρισματικές προσευχές τῆς Ἐκκλησίας μας, τίς ὁποῖες συνέταξαν ἅγιοι τοῦ Θεοῦ ἄνθρωποι καί οἱ ὁποῖες ἀποτελοῦν προσωπικά βιώματα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς τους.

† Ὁ Ἀ.Ε

Ἀπό τό βιβλίο «Προσευχητάριο γιά προσωπική καί ἰδιωτική χρήση»