1. Οταν μᾶς θυμιάζει ὁ Ἱερέας. Στὶς περιπτώσεις αὐτὲς ἀντὶ σταυροῦ, κάνουμε μία ὑπόκλιση τῆς κεφαλῆς, εὐχαριστοῦντες τὸν Ἱερέα γιὰ τὴν τιμὴ ποὺ μᾶς κάνει, δηλ. μετὰ τὶς ἅγιες Εἰκόνες νὰ θυμιάζει καὶ ἐμᾶς, ὡς εἰκόνες τοῦ Θεοῦ! Ἐὰν καθόμαστε, πρέπει τότε νὰ σηκωνόμαστε.

2. Ὅταν στὴν ἀρχὴ τοῦ Ὄρθρου ἀνα­ γινώσκεται ὁ Ἑξάψαλμος. Τὸ σταυρό μας μποροῦμε νὰ κάνουμε στὴν ἀρχὴ καὶ στὸ τέλος τοῦ Ἑξαψάλμου. Σ΄ ὅλη ὅμως τὴ διάρκεια αὐτοῦ, ἀκόμη καὶ στὸ μέσον του, ὅταν λέγουμε τὰ «Δόξα... Καὶ νῦν... Ἀλληλούϊα...» δὲν κάνουμε τὸ σταυρό μας, ἀλλὰ παρακολουθοῦμε «ἐν πάσῃ σιωπῇ καὶ κατανύξει» τὸν Ἀναγνώστη, ὁ ὁποῖος «μετ᾿ εὐλαβείας καὶ φόβου Θεοῦ» διαβάζει τὸν Ἑξάψαλμο.Διότι ὁ χρόνος αὐτὸς τῆς ἀναγνώσεως προεικονίζει τὸ χρόνο τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου, κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ ὁποίου μὲ φόβο καὶ τρόμο θὰ ἀναμένουμε τὴν τελικὴ κρίση Του γιὰ ἐμᾶς. Καί, ὅπως τότε, ἔτσι καὶ τώρα θὰ πρέπει σιωπῶντες, ὄρθιοι, ἀκίνητοι, χωρὶς μετακινήσεις ἤ, προπαν­ τός, χωρὶς καὶ τοὺς παραμικροὺς θορύβους, νὰ παρακολουθοῦμε τὴν ἀνάγνωση αὐτή. Ἰδιαίτερη προσοχὴ χρειάζεται στὶς ἑσπερινὲς Ἀκολουθίες τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας, οἱ ὁποῖες εἶναι ὁ Ὄρθρος τῆς ἑπομένης. Διότι τότε, ἀφηρημένοι, μπαίνουμε στοὺς Ναοὺς χωρὶς νὰ προσ­ έχουμε ἐὰν ἐκείνη τὴν ὥρα διαβάζεται ὁ Ἑξάψαλμος. Σ᾿ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις θὰ πρέπει νὰ παραμένουμε ἀκίνητοι στὴν εἴσοδο τοῦ κυρίως Ναοῦ καὶ μετὰ τὸ πέρας τῆς ἀναγνώσεως νὰ μετακινούμαστε γιὰ νὰ καταλάβουμε τὴ θέση μας.

3.Ὅταν φιλᾶμε τὸ χέρι Ἱερωμένου. Ἡ συνήθεια ὁρισμένων νὰ κάνουν τὸ σταυρό τους πρὶν φιλήσουν τὸ χέρι τοῦ Ἐπισκόπου ἤ Ἱερέα ἤ ὁποιουδήποτε ρασοφόρου εἶναι λανθασμένη. Τὸ σταυρό μας τὸν κάνουμε ὅταν ἀσπαζόμαστε τὶς ἅγιες Εἰκόνες καὶ ὄχι ὅταν ἀσπαζόμαστε τὸ χέρι τοῦ Ἱερωμένου. Ὅταν λοιπὸν πρόκειται νὰ ἐπικοινωνήσουμε ἤ νὰ συναντηθοῦμε μὲ Ἱερωμένο, μποροῦμε νὰ ποῦμε «Εὐλό­ γησον, Δέσποτα ἤ Πάτερ» ἤ «Τὴν εὐχή σας, Σεβασμιώτατε ἤ Θεοφιλέστατε ἤ ἅγιε Καθηγούμενε ἤ Πάτερ» καὶ κάνοντας μία ὑπόκλιση τῆς κεφαλῆς νὰ ἀσπαστοῦμε τὸ δεξί του χέρι, ὁπότε συνεχίζουμε τὸ διά- λογο μαζί του, ὅπως ἐπιθυμεῖ ὁ καθένας. Τὸ ἴδιο κάνουμε καὶ φεύγοντας ἀπὸ κοντά του. Λέμε, «Τὴν εὐχή σας ἤ Εὐλογεῖτε, Πάτερ», κάνουμε μικρὴ ὑπόκλιση, προ- τείνουμε τὶς παλάμες μας σταυροειδῶς, ἀσπαζόμαστε τὴ δεξιά του καὶ φεύγουμε.

4. Ὅταν λαμβάνουμε τὸ ἀντίδωρο ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Ἱερέα, τὸ ὁποῖο (χέρι) στὴ συνέχεια τὸ ἀσπαζόμαστε.

Ἀπὸ τὸ «Λατρευτικὸ Ἐγχειρίδιο»

τοῦ π. Γεωργίου Κουγιουμτζόγλου