Σ᾿ ἕνα παγκόσμιο Συνέδριο, ὁ νέος αὐτὸς συνάδελφος παρουσί- ασε μιὰ ἐξαιρετικὴ ἐρευνητικὴ ἐργασία. Τὸν χειροκροτήσαμε ὅλοι μὲ ἐνθουσιασμό, γιατί, ἐκτὸς τοῦ ὅτι ἡ Ἀνακοίνωσή του ἄξιζε κάθε ἔπαινο, ἦταν καὶ ἀπόφοιτος τῆς Σχολῆς μας. Καί, μάλιστα, ἀπὸ τοὺς φοιτητὲς πού... δέν ξεχνιοῦνται. Παιδὶ μὲ ἰδιαίτερες πνευματικὲς ἰκα- νότητες –ἀπὸ τοὺς πρώτους εἰσαχθέντες στὸ ἔτος του– ὑπῆρξε, στὰ πρῶτα χρό- νια τῶν σπουδῶν του, ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ ζωηροὺς καὶ παθιασμένους ἐπαναστάτες. Αὐτοὺς ποὺ διαλύουν βίαια τὶς Γενικὲς Συνελεύσεις καὶ τὶς παραδόσεις, κάνουν καταλήψεις ἢ χτίζουν γραφεῖα Καθηγητῶν καὶ ὀργανώνουν σκληρὲς ὁμάδες περιφρού- ρησης, ἀπαγορεύοντας τὴν εἴσοδο στὰ ἀμφιθέατρα καὶ τὰ ἐργα- στήρια. Δήλωνε μὲ ὑπερηφάνεια, ὅτι εἶναι «ἀναρχοαυτόνομος καὶ ἀντιεξουσιαστὴς» καὶ δὲν δίσταζε νὰ διαστρεβλώνει ὅποια γεγο- νότα ἢ λεχθέντα ἀπὸ διδάσκοντες ἔκρινε σκόπιμο, ἂν πίστευε ὅτι «ἔτσι ὑπηρετεῖ τὸ φοιτητικό κίνημα».

Ἕνας ἀπὸ τοὺς Καθηγητές, ποὺ δὲν ξεχνοῦσε κάποιες δικές του νεανικὲς ὁρμητικὲς συμμετοχὲς σέ, περίπου, ἀντίστοιχες φοιτη- τικὲς κινητοποιήσεις, ἐπαναλάμβανε συχνὰ τὴν παροιμία «θυμή- σου τὰ δικά σου καὶ συγχώρα τὰ παιδιά σου». Καί, κάποτε, προσπάθησε, παρὰ καὶ τὰ ἀρνητικὰ σχόλια τῶν συν- αδέλφων του, νὰ πλησιάσει αὐτὸ τὸ παιδὶ καὶ νὰ τοῦ ἐξηγήσει, μὲ νηφαλιότητα καὶ ἐπιχειρήματα, τὸ πόσο κρίμα ἦταν νὰ σπαταλᾶ  ἔτσι τὶς ἰκανότητές του, ἀντὶ νὰ τὶς ἀξιοποιεῖ στὸν τομέα τῆς ἐπιστήμης του. Ὅμως, ἡ ἀπάντηση ἦρθε κοφτή, ἀπόλυτη καὶ πλήρως μηδενιστική: - Θέλω νὰ τὸ καταλάβετε μιὰ γιὰ πάντα πὼς δὲν ἦρθα σ᾿ ἕνα ἀστικὸ Πανεπιστή- μιο γιὰ νὰ γίνω ἕνας ἀστὸς ἐπιστήμονας. Ἦρθα γιὰ νὰ κάψω καὶ νὰ γκρεμίσω τὸ κατεστημένο...

Καί, ξαφνικά, ἐξαφανίστηκε ἀπὸ τὴν Σχολὴ καὶ κανεὶς ἀπὸ τοὺς συμφοιτητές του δὲν εἶχε πληροφορίες γι᾿ αὐτόν. Πέρασαν μῆνες κι ἄρχισε μιὰ νέα ἀκαδημαϊκὴ χρονιά. Τότε, ξαφνικὰ καὶ πάλι, ἐπανεμφανίστηκε, ἀλλὰ ἐντελῶς ἀλλαγμένος, καὶ στὴν ἐμφάνιση καὶ στὴν συμπεριφορά. Σιωπηλὸς καὶ ἀπομο- νωμένος, ἐντελῶς ἀμέτοχος στὶς δραστηριότητες τοῦ «φοιτητι- κοῦ κινήματος», ἄρχισε νὰ δείχνει ἕνα ἐντυπωσιακὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὴν ἐπιστήμη του καὶ τὶς σπουδές του, τὸ ὁποῖο, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὶς πνευματικές του δυνατότητες, ἀπέδωσε ἐξαιρετικὰ ἀποτε- λέσματα καὶ ἀπεκάλυψε κι ἕνα ἀξιοσέβαστο ἦθος. Ἀποφοιτώντας, κέρδισε μιὰ ὑποτροφία γιὰ μεταπτυχιακὲς σπουδὲς στὸ ἐξωτερικὸ καὶ πολλὲς ἐπαινετικὲς συστατικὲς ἐπι- στολὲς ἀπὸ τοὺς Καθηγητές του. Ἔφυγε. Καὶ νὰ τώρα, αὐτὴ ἡ ὑψηλῆς ποιότητας Ἀνακοίνωση...

Σὲ μιὰ πίσω σειρά, καθόταν ἐκεῖνος ὁ παλιός, ἡλικιωμένος τώρα, Καθηγητής του. Αὐτὸς πού, χρόνια πρίν, εἶχε μάταια προσ- παθήσει νὰ τοῦ μιλήσει γιὰ τὶς δυνατότητές του. Ὅταν ἡ ὁμιλία τελείωσε, περίμενε νὰ ἀραιώσουν αὐτοὶ ποὺ ἤθε- λαν νὰ συγχαροῦν τὸν ὁμιλητή, γιὰ νὰ πλησιάσει κι αὐτὸς τὸν παλιὸ φοιτητή του. Αὐτός, ὅμως, τὸν εἶχε διακρίνει ἀπὸ τὸ βῆμα καί, σχεδὸν τρέχον- τας, ἦρθε κοντά του. - Κύριε Καθηγητά μου, πόσο συγκινοῦμαι ποὺ σᾶς βλέπω!... - Κι ἐγὼ ἄλλο τόσο, παιδί μου. Καὶ θέλω νὰ σὲ συγχαρῶ, ἀπὸ τὴν καρδιά μου, γιὰ τὴν θαυμάσια δουλειά σου ποὺ θὰ βοηθήσει πολλούς ἀνθρώπους, ...εἶπε βραχνὰ ὁ Καθηγητής. - Σᾶς παρακαλῶ, ἂν δὲν βιάζεστε, νὰ σᾶς δῶ γιὰ λίγο; Νὰ κάτσουμε κάπου νὰ σᾶς πῶ τὶς προοπτικὲς αὐτῆς τῆς ἔρευνας, ἐκεῖ στὸ Ἐργαστήριο ποὺ διευθύνω τώρα. Σᾶς παρακαλῶ. Θέλω ἐσεῖς νὰ ξέρετε... Ἔτσι, ἐκεῖνο τὸ ἀπόγευμα, μπροστὰ σὲ δυὸ κοῦπες καφέ, ὁ νέος καὶ φτασμένος ἤδη ἐπιστήμονας ἄρχισε νὰ ξεδιπλώνει στὸν παλιό του δάσκαλο τὰ ἐπιστημονικά του ὄνειρα. Ὁ καθηγητὴς τὸν ἄκουσε μὲ ἐνθουσιασμό. Σχολίασε ἐπαινετικὰ καὶ περίμενε. Εἶχε τὴν διαίσθηση πὼς ἡ κουβέντα δὲν εἶχε τελειώσει.

Καὶ εἶχε δίκιο. Μετὰ ἀπὸ μιὰ μικρὴ παύση, ὁ νέος εἶπε: - Δὲν θὰ μὲ ρωτήσετε, δάσκαλε, γιὰ τότε;... Γιατί ἐξαφανίστηκα καὶ γιατί ξαναγύρισα ἀλλαγμένος στὴν Σχολή;... - Μόνο ἂν ἐσύ, παιδί μου, θέλεις νὰ μοῦ πεῖς... Μὲ φωνὴ σχεδὸν ψιθυριστή, ἄρχισε ὁ νέος τὴν ἐξομολόγησή του. Σὲ μιὰ ἀπὸ ἐκεῖνες τὶς ἄγριες διαδηλώσεις, εἶχε καταφέρει, μὲ πολλὴ πίεση, νὰ συμπαρασύρει ἕναν φίλο του πού, συνήθως, ἔμε- νε ἀμέτοχος. Σὲ μιὰ φάση τῆς «μάχης» στὰ Ἐξάρχεια, ἐκεῖνο τὸ παιδὶ παραπάτησε, ἔπεσε σὲ μιὰ ἑστία φωτιᾶς, λαμπάδιασε καὶ ζεῖ ἀπὸ τότε παραμορφωμένο ἀπὸ ἐγκαύματα. - Τὸν πρῶτο καιρό, δάσκαλε, ἤθελα νὰ πεθάνω, ἢ –ντρέπομαι ποὺ τὸ λέω– νὰ σκοτώσω ἐκεῖνον πού, σὰν «ἀρχηγὸς» –μὲ στή- ριγμα τὸν Καθηγητὴ ποὺ ἤθελε νὰ ἐκλεγεῖ Πρύτανης– μᾶς ξεσή- κωνε, ἐνῶ ὁ ἴδιος ἔμενε πάντα στὸ ἀπυρόβλητο. Αὐτὸν πού, ὅταν μὲ εἶδε νὰ καταρρέω, μετὰ τὸ ἀτύχημα τοῦ φίλου μου, κυνικότατα μοῦ εἶπε: «Ἔλα, μὴν κάνεις ἔτσι καημένε. Μιὰ ἁπλῆ παράπλευρη ἀπώλεια ἦταν...». Τότε συνειδητοποίησα σὲ τὶ ἐξουσία εἶχα ὁ ἴδιος παραδοθεῖ. Ἐγώ, ὁ βλάκας, ποὺ ἤμουν, λέει, ἀντιεξουσιαστής... Ὅμως, ἐκεῖνα τὰ ἐγκαύματα μὲ καῖνε ἀκόμα, δάσκαλε... Εἶχε πιὰ σκοτεινιάσει. Τὸ γέρικο χέρι ἀκούμπησε μὲ καλοσύνη πάνω στὸ νεανικό. - Νἄχεις τὴν εὐχὴ τοῦ Θεοῦ, παιδί μου, ...ψιθύ- ρισε ὁ δάσκαλος καὶ σκούπισε τὴν ὑγρασία ἀπὸ τὸ πρόσωπό του.

Μερόπης Ν. Σπυροπούλου, Ὁμοτίμου Καθηγ. Παν/μίου Ἀθηνῶν.

Ἀπὸ τὸ ὁμότιτλο διήγημά της ποὺ περιλαμβάνεται στὴν Συλλογὴ «Τὸ Κορίτσι μὲ τὸ Φλάουτο» (2008)