Γιά τήν Προσκομιδή σάς μίλησα στό προηγούμενο κήρυγμά μου, αδελφοί μου χρι­στιανοί. Αλλά είναι τόσο πολύ σπουδαία ή τελετή τής Προσκομιδής, ωστε αναγκάζομαι νά σάς ομιλήσω καί σήμερα πάλι γιά τό ίδιο θέμα.H Προσκομιδή είναι μία μικρή θεία Λειτουργία, είναι μία «Λειτουργία εν εμβρύω», οπως τήν είπαν καί οπως τό είπαμε στό προηγούμενο κήρυγμά μας. Είπαμε οτι γιά νά γίνει ή Προσκομιδή, αναγκαίο είναι τό Πρόσφορο, πού εδώ στά χωριά μας τό λέμε καί«Λειτουργιά». Τί ωραία ή ονομασία αυτή τών γιαγιάδων μας! Σάν νά θέλουν νά πούνε οτι τό Πρόσφορο τό λέμε «Λειτουργιά», επειδή χωρίς αυτό Λειτουργία δέν γίνεται.

Αλλά τό Πρόσφορο, πού είναι αναγκαίο γιά τή θεία Λειτουργία, οπως καί τό Νάμα πά­λι, τά φέρνει ο λαός. Ώστε ή θεία Λειτουργία, βαθιά - βαθιά, αρχίζει από τότε πού ή ευλα­βής γυναίκα ζυμώνει τό Πρόσφορο. Ναί, ετσι είναι, χριστιανοί μου! Καί τό οτι αυτό είναι αλήθεια φαίνεται από μία ευχή του Ιερέα πού λέει οταν παίρνει τό Πρόσφορο καί τό Νά­μα. «Μνήσθητι, Κύριε, — λέγει ο Ιερέας — τών προσφερόντων τά Δώρα ταϋτα καί υπέρ ών καί δι' ών και εφ' οίς αυτά προσεκόμισαν». Τί σημαίνουν τά λόγια αυτά; Ακούστε, θά σάς πώ τί σημαίνουν: Όταν ή χριστιανή γυναίκα στό σπίτι της ζυμώνει τό Πρόσφορο, εκείνη τήν ωρα πρέπει νά προσεύχεται. Νά προσεύχεται στόν Χριστό καί στήν Παναγιά καί στούς Αγίους ο,τι εχει ή καρδιά της. Γιά τήν οικογένειά της, γιά τούς αρρώστους, γιά τά κακά πού γίνονται στόν κόσμο καί ο,τι αλλα αιτήματα εχει. Καί ολες αυτές τίς προ­σευχές, πού τίς λέει ζυμώνοντας τό Πρόσφορο, ο Ιερέας τίς συμπεριλαμβάνει μέ τήν ευχή πού λέει στήν Προσκομιδή καί στή θεία Λειτουργία γι' αυτούς πού του πρόσφεραν Πρό­σφορο καί Νάμα. Ξαναλέω τήν ευχή του Ιερέα: «Μνήσθητι, Κύριε, τών προσφερόντων τά Δώρα ταϋτα καί υπέρ ών καί δι' ών καί εφ' οίς αυτά προσεκόμισαν».

Δόξα τώ θεώ πού στήν επαρχία μας, καί τή Γορτυνία καί τή Μεγαλόπολη, υπάρχουν χριστιανικές οικογένειες μέ λειτουργικό πνευμα, πού ζυμώνουν Πρόσφορο γιά τή θεία Λειτουργία. Είπαμε ομως πολλές φορές, οτι τό Πρόσφορο πρέπει νά είναι ζυμωμένο καλά μέ καθαρό σιταρένιο αλεύρι, μέ προζύμι καί όχι μέ μαγιά- καί τό κρασί επίσης νά είναι κατάλληλο γιά τή θεία Κοινωνία. Αλλά τί θά γίνει, χριστιανοί μου, μέ τά νέα τά παιδιά τά μετά από εμάς; Πρέπει καί τά νέα τά παιδιά νά μάθουν νά ζυμώνουν Πρόσφορο. Γι' αυτό, μανάδες καί γιαγιάδες, σάς συνιστώ, οταν ζυμώνετε τό Πρόσφορο, νά καλείτε κοντά σας καί τήν κόρη σας ή τήν εγγόνα σας, γιά νά βλέπει πώς τό ζυμώνετε καί νά τής λέτε: «Αυτό πού ζυμώνουμε τώρα, παιδάκι μου, θά τό πάμε στήν 'Εκκλησία, θά τό δώσουμε στόν παππούλη καί αυτός θά τό δώσει στόν Θεό. Γι' αυτό καί τό λέμε "Πρόσφορο", επειδή θά τό προσφέρουμε στόν θεό. Καί ο παππούλης, ο καλός μας o παπάς, μέ τή θεία Λειτουργία πού θά κάνει, αυτό, ναί αυτό πού ζυμώνουμε τώρα, θά γί­νει τό Σώμα του Χριστού! Νά μάθεις καί σύ, παιδάκι μου, νά ζυμώνεις τό Πρόσφορο. Κοίταξέ με τί κάνω καί τήν αλλη φορά θά τό ζυμώσεις εσύ». Καί οταν, μάνα καί για­γιά, οταν ή κορούλα σας ή ή εγγονούλα σας, από τώρα μικρή πού είναι, φιλοτιμηθεί καί ζυμώσει κάποτε τό Πρόσφορο, εσείς νά τήν αγκαλιάσετε καί νά τής δώσετε χίλιες ευχές. Καί όχι μόνον αυτό, αλλά καί νά τήν φιλοδωρήσετε. Νά τής δώσετε κάτι απ' τό «κομπόδεμα»! θά τής αρέσει πολύ αυτό καί θά τό ξανακάνει!

Είναι σπουδαία, λοιπόν, χριστιανοί μου, καί πολύ ωραία ή τελετή τής Προσκομιδής. Γι' αυτό καί οι Ιερείς τήν τελούν μέ περισσή ευλάβεια. Όταν κάποτε ο Πατριάρχης Ιερεμίας πήγε στήν Ιερά Μονή τής Βαρνάκοβας στή Φωκίδα, είδε εκεί τόν οσιο Δαυίδ — αυτόν πού μετά πήγε στήν Εύβοια — νά κάνει τήν Προσκομιδή καί νά είναι δυό μέτρα πά­νω από τή γή! Μέ τόση πολύ μεγάλη ευλάβεια ο Άγιος τελούσε τήν Προσκομιδή καί τόσο πολύ ήταν αφοσιωμένος σ' αυτήν!

Στήν Προσκομιδή ο Ιερέας διαβάζει ονόματα, ζωντανών καί πεθαμένων ονόματα. Εκεί είναι ή κανονική μνημόνευση τών ονομάτων. Τώρα τή μνημόνευση τήν ακούτε στά «Άγια». Καί αυτή πάλι είναι κανονική θέση γιά μνημόνευση, γιατί είπαμε οτι ή Προ­σκομιδή πρώτα γινόταν μετά τό Ευαγγέλιο. Καί τό νά μνημονεύει ο Ιερέας ονόματα στά «Άγια», θυμίζει αυτή τήν πρώτη κανονική θέση τής Προσκομιδής. Μνημονεύει λοιπόν ονόματα ο Ιερέας στήν Προσκομιδή. 'Εδώ, αγαπητοί μου, θά επρε­πε νά εχουμε χρόνο πολύ γιά νά σάς πώ πολλά περιστατικά από ευλαβείς καί αγίους Ιερείς πώς μνημόνευαν τά ονόματα καί τί εμπειρίες είχαν από τίς μνημονεύσεις αυτές!... Ο αγια­σμένος παπά - Νικόλας ο Πλανάς είχε στήν Προσκομιδή ένα σακκούλι γεμάτο ονόματα καί μνημόνευε καί μνημόνευε καί δέν τελείωνε. Καί ο ψάλτης, πού κρύωνε, τού ελεγε από τό Ψαλτήρι: «Άντε, παπά μου, τελείωνε! θέλεις νά βγάλεις τούς πεθαμένους από τήν κόλα­ση καί νά βάλεις εμάς στόν τάφο;»! Ο αλλος πάλι αγιασμένος πατήρ 'Ιάκωβος Τσαλίκης είδε, οταν τελούσε τήν Προσκομιδή, είδε, λέγω, τόν Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο, τόν Εθνάρχη, νά τόν πλησιάζει καί νά του ζητάει σάν ζητιάνος νά βγάλει καί γι' αυτόν ένα ψιχουλάκι στό αγιο Δισκάριο. Καί αλλοτε ο ίδιος Πατέρας είδε τή μητέρα του, τήν κυρά -Θοδώρα, νά του παραπονείται οτι κάποια φορά δέν τήν μνημόνευσε στήν Προσκομιδή.

Χριστιανοί μου! Είναι πολύ σπουδαία ή τελετή τής Προσκομιδής. Είναι Μυστήριο, γιατί είναι δεμένη μέ τό Μέγα καί κύριο Μυστήριο, τή θεία Λειτουργία. Τελειώνοντας, σάς λέγω νά δίνετε συχνά χαρτάκια στόν Ιερέα σας, γιά νά σάς μνημονεύει τά ονόματα. Βρέστε παπά νά σάς μνημονεύει στήν Προσκομιδή! Καί δώστε του από τώρα φιλοδώρη­μα — τό «κούρμπανο», πού συνιστοϋσε νά δίνουν στούς Ιερείς ο αγιος Κοσμάς ο Αιτω­λός —, γιά νά μνημονεύει τό όνομά σας μετά τό θάνατο σας, μετά τά εκατό σας!!!

O Γόρτυνος Ιερεμίας