Η Θεία Λειτουργία που ερμηνεύουμε, αδελφοί μου χριστιανοί, στην πραγματικότητα αρχίζει με τη «Μικρή Είσοδο», αυτό που λέμε «Σοφία Ορθοί». Ακούστε πως συνέβαινε στα πρώτα χρόνια: Ο λαός ήταν συγκεντρωμένος έξω από τον Ναό. Οι Ιερείς και ο Αρχιερέας λάμβαναν τα ιερατικά τους άμφια και ντύνονταν εκεί μπροστά στον λαό. Έπειτα έπαιρναν από το «Σκευοφυλάκιο», που ήταν και αυτό έξω από τον Ναό, έπαιρναν, λέω, από αυτό το ιερό Ευαγγέλιο και όλοι μαζί έκαναν πορεία, για να μπουν μέσα στον Ναό και να αρχίσουν την Θεία Λειτουργία. Στην πορεία τους αυτή βέβαια δεν κουβέντιαζαν, αλλά προσεύχονταν. Το «προσεύχομαι» στην αρχαία γλώσσα λέγεται «λίττομαι», γι΄αυτό και η πορεία τους αυτή λεγόταν «λιτανεία». Μια μικρή λιτανεία λοιπόν έκαναν από τον χώρο έξω από τον Ναό μέχρι να μπουν μέσα στον Ναό. Και στην λιτανεία αυτή έλεγαν διάφορα αιτήματα στον Θεό και ο λαός έψελνε το «Κύριε ελέησον», όπως ακριβώς και τώρα, όταν κάνουμε λιτανεία, ψάλλουν οι ψάλτες το «Κύριε ελέησον» στα αιτήματα του Ιερέα. Μετά έκαναν την είσοδό τους στον Ναό με υψωμένο το Ευαγγέλιο και ευλογούσε ο Αρχιερέας την είσοδο αυτή των χριστιανών. Οι χριστιανοί παλαιότερα λέγονταν άγιοι. Γι΄αυτό και ο Αρχιερέας έλεγε «Ευλογημένη η είσοδος των αγίων σου» και σταύρωνε την είσοδο των χριστιανών. Αφού είχαν μπει όλοι στον Ναό, ο Ιερέας που κρατούσε το Ευαγγέλιο εκφωνούσε στο κέντρο του Ναού: «Σοφία. Ορθοί». Ε, όλο αυτό το λιτανευτικό τμήμα με τα «Κύριε ελέησον», ανεπτυγμένο όμως, είναι αυτό που ακούμε σήμερα από το «Ευλογημένη η Βασιλεία» μέχρι το «Σοφία. Ορθοί». Είναι ένα πρόσθετο τμήμα στην αρχή της Θείας Λειτουργίας, που μας προετοιμάζει να την γευθούμε καλύτερα. Σας το είπα αυτό και στα προηγούμενα δύο κηρύγματα: Ότι τα Αντίφωνα, που λέγονται στο τμήμα αυτό, είναι οι φωνές των προφητών, είναι ο Πρόδρομος Ιωάννης που προαναγγέλλουν τον ερχομό του Χριστού με το «Σοφία. Ορθοί» και μας προετοιμάζουν λοιπόν να Τον υποδεχτούμε σωστά.

Θα ήθελα, αγαπητοί μου χριστιανοί, στο σημερινό λειτουργικό μου κήρυγμα να σας πω γι΄αυτή την σύντομη, αλλά πολύ βαθειά έκφραση που λέει ο Ιερέας υψώνοντας στο κέντρο του Ναού το άγιο Ευαγγέλιο, το «ΣΟΦΙΑ ΟΡΘΟΙ».

Τι σημαίνουν αυτά τα λόγια; Με αυτά τα λόγια θέλει να πει ο Ιερέας ότι αυτό που κρατά στα χέρια του, δηλαδή το άγιο Ευαγγέλιο, είναι η Σοφία του Θεού. «Ορθοί» λοιπόν, λέει ο Ιερέας, όρθια και υψηλά τα φρονήματα της ψυχής μας για να δεχτούμε την Σοφία του Θεού.

Ποια είναι η Σοφία του Θεού; Απλά μπορεί να πει κανείς ότι η σοφία του Θεού είναι η πανσοφία Του, με την οποία δημιούργησε όλα τα ωραία του κόσμου και εμάς τους ανθρώπους. Πραγματικά, βλέποντας το μεγαλείο όλης της δημιουργίας φωνάζουμε σαν τον Δαβίδ: «Ως εμεγαλύνθη τα έργα Σου, Κύριε. Πάντα εν σοφία εποίησας». Ο Θεός, αγαπητοί μου, όπως λέει και η Παλαιά Διαθήκη ακόμη, έχει Σοφία, γιατί δεν είναι άσοφος και έχει και Λόγο, γιατί δεν είναι άλογος. Αλλά αυτά τα δύο που σας είπα, και το «Σοφία» και το «Λόγος»,  και στην Παλαιά Διαθήκη ακόμη δεν φαίνονται σαν ιδιότητες του Θεού, αλλά φαίνονται σαν Πρόσωπο. Πρόσωπο με υπόσταση. Ναι, αγαπητοί μου! «Σοφία» και «Λόγος» του Θεού είναι το Δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Έτσι στην Καινή Διαθήκη ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ονομάζει τον Χριστό «Λόγο» του Θεού και ο απόστολος Παύλος ονομάζει τον Χριστό «Θεού Δύναμιν και Θεού Σοφίαν». Και σε ένα ωραίο πασχάλιο τροπάριο υμνούμε τον Χριστό λέγοντας σ΄Αυτόν: «Ω Σοφία και Λόγε του Θεού και Δύναμις»!

Ώστε, λοιπόν, εκφωνώντας ο Ιερέας «Σοφία. Ορθοί», δεν θέλει να πει απλά ότι αυτό που κρατά στα χέρια του είναι ένα βιβλίο, που έχει σοφά και καλά λόγια, αλλά θέλει να πει ότι με αυτό το βιβλίο έχουμε την παρουσία του Ίδιου του Ιησού Χριστού μεταξύ μας. Και ότι αυτό είναι αλήθεια φαίνεται από το ότι αμέσως μετά το «Σοφία. Ορθοί» ο ψάλτης ψάλλει: «Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν Χριστώ». Η Εκκλησία δηλαδή με το Ευαγγέλιο είδε τον Ίδιο τον Χριστό, τον Οποίον ο Ιερέας ανακήρυξε ως «Σοφία», όπως τον λέγει η Αγία Γραφή.

Αγαπητοί μου χριστιανοί, το άγιο Ευαγγέλιο, που το εμφανίζει τώρα ο Ιερέας στην Θεία Λειτουργία με το «Σοφία. Ορθοί», αυτό το άγιο Βιβλίο πρέπει να μπει σε όλα τα σπίτια των χριστιανών. Είναι σαν να έχουμε τον ίδιο τον Χριστό στο σπίτι μας, γιατί ο Χριστός κήρυξε τα άγια λόγια που γράφει το Ευαγγέλιο. Και όχι μόνο να το έχουμε στο σπίτι μας το Ευαγγέλιο, αλλά και να το διαβάζουμε. Κάθε μέρα και ένα μικρό κομμάτι. Τι ωραίο που θα είναι, ο πατέρας, η μητέρα και τα παιδιά, όλη η οικογένεια, να διαβάζει το βιβλίο του Θεού, το άγιο και ιερό Ευαγγέλιο! Είναι σαν να μπαίνει το οξυγόνο του ουρανού μέσα στο σπίτι μας και τότε αυτό θα μοσχοβολάει με την αύρα του Αγίου Πνεύματος. Χριστιανοί μου, βρείτε χρόνο να διαβάζετε το άγιο Ευαγγέλιο. Το διάβασε και ο Ντοστογιέφσκυ στην φυλακή και γλύκανε και ομόρφυνε η ζωή του.

Κάνετε αρχή, σας παρακαλώ, να διαβάζετε κάθε μέρα ένα κομμάτι από το βιβλίο του Θεού, που υψώνει ο Ιερέας στην Θεία Λειτουργία και λέει: «Σοφία. Ορθοί». Αυτή είναι η κύρια δουλειά ημών των παπάδων και των δεσποτάδων: Να σας τρέφουμε με τον άγιο Λόγο του Θεού, που πεινάει η ψυχή μας, γιατί είναι πλασμένη γι’Αυτόν.

Ο Γόρτυνος Ιερεμίας